Depremzedelere zekat verilebilir mi? Zekat kimlere farzdır?
Nisap miktarı mala sahip olan her Müslümana farz bir ibadet olan zekat, dini boyutunun yanında toplumsal yardımlaşma ve dayanışma adına da önemli bir niteliğe sahiptir. Yakın zamanda gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremlerde birçok insanın canı ve malı zarar gördü. Kimi insanlar zengin durumundayken bunu yitirdi. Peki, depremzedelere zekat verilebilir mi?
Zekât, toplumsal dayanışma ve insanların temel ihtiyaçlarının sağlanabilmesi için farz kılınmış bir ibadettir. Deprem gibi büyük afetler yaşandığında, toplumun acil ihtiyaçlarının sağlanması son derece önemli bir hâle gelir. Böyle durumlarda diğer bağışların yanında, zekât yoluyla da yaraların sarılmasına destek olmak gerekir.
https://www.instagram.com/p/Cobpm12NQfm/
ZEKAT NEDİR?
🔸 Zekât kelimesi "artma, arıtma, övgü ve bereket" anlamlarına gelir. Kur'an'da belirtilen ölçütlere göre zekât, yoksul sayılanlara, dinen zengin sayılan Müslümanların malından belli bir kısmı vermesidir. Kur'an'da zekât kelimesi otuz âyette geçer ve bu ayetlerin yirmi yedisinde namazla birlikte zikredilir.
🔸 Zekat yoksullara, yolda kalmışlara, miskinlere, müellefetü'l kulûblara ve borçlulara verilebilir.
*Müellefetü'l kulûb ne demektir?
"Gönülleri ısındırılan, yumuşatılan kimselere denir. Anlamını Tevbe sûresindeki "el-müellefetü kulûbühüm" ifadesinden alan tamlama, maddî ihsanda bulunmak suretiyle kalplerinin İslam'a ve Müslümanlara karşı yumuşatılması amaçlanan gayri müslimleri, kendilerinin İslâm'ı benimsemesi umut edilen kişileri ifade eder.
ZEKAT KİMLERE FARZDIR?
🔸 Zekatın farz olması için nisap miktarı malın üzerinden bir yıl geçmesi gereklidir. Mal ya da para sahip olunduğundan itibaren bir yıllık borcundan ve asli ihtiyaçlarından fazla miktardaysa ve bu miktar nisab miktarını geçtiyse zekât verilmelidir.
🔸 Zekat akıl sağlığı yerinde olan, bulüğ çağına ermiş, nisap miktarı mala sahip tüm Müslümanlara farz olan bir ibadettir.
🔸 Ramazan ayındaki orucun farz kılındığı ayetin 632 yılında nâzil olduğu, zekât ibadetinin de bundan sonra farz kılındığı kabul edilir.
🔸 Peygamberimiz' in (SAV), zekât farz edilmeden önce fıtır sadakası vermeyi emrettiği, zekât farz edildikten sonra fıtır sadakasını ne emrettiği ne de yasakladığı, müminlerin onu vermeye devam ettikleri belirtilir. (Buhârî, "Zekât", 76)
ZEKAT İLE İLGİLİ AYETLER
"Namazı dosdoğru kılın ve zekâtı verin. Kendiniz için önceden her ne iyilik yaparsanız, mükâfatını Allah'ın yanında bulacaksınız. Çünkü Allah, bütün yaptıklarınızı görmektedir."
(Bakara Suresi, 110.ayet)
"Yüzlerinizi doğu ya da batı tarafına çevirmeniz iyilik değildir. Asıl iyilik; Allah'a, âhiret gününe, meleklere, kitaplara ve peygamberlere inanan; malını sevdiği halde akrabasına, yetimlere, yoksullara, yolda kalan gariplere, dilenenlere, hürriyetine kavuşmak isteyen köle ve esirlere veren; namazı dosdoğru kılıp zekâtı ödeyen; antlaşma yaptığında sözünde duran; sıkıntı, darlık, hastalık ve şiddetli savaş zamanlarında sabredenlerin yaptığıdır. Kulluklarında samimi ve dürüst olanlar işte bunlardır; gerçek takvâ sahipleri de yine bunlardır."
(Bakara Suresi, 177. ayet)
"Namazı dosdoğru kılın, zekatı verin ve rukû edenlerle beraber siz de rukû edin."
(Bakara Suresi, 43. ayet)
"Zekâtlar ancak fakirlere, yoksullara, zekâtların toplanmasında görevli memurlara, kalpleri İslâm'a ısındırılacak olanlara, kölelere, borçlulara, Allah yolunda cihâd edenlere ve yolda kalmışlara verilir. Allah'ın bu konudaki kesin emri ve taksimi böyledir. Allah her şeyi hakkiyle bilen, her işi ve hükmü hikmetli ve sağlam olandır."
(Tevbe Suresi, 60.ayet)