İslam'da çiftlikler hakkında 50 besleyici gerçek

Dokuzuncu yüzyılda İslam uygarlığında yaşayan çiftçiler, mahsulleri yetiştirebilmek için yeni yöntemler bularak tarımda bir devrim başlattılar. İslam uygarlığı sırasında seyahat edenler doğuda Çin'e, batıda da İspanya'ya kadar giderek, tarım ile botanik alanlarında yeni bilgiler aramışlardır. Yeni bilgiler, herkesin okuması için büyük tarım el kitaplarında kategorize ediliyordu. Bu el kitapları, çiftçilere, hayvanları kaliteli beslemeyi, yeni bitki türlerini yetiştirmeyi, tarlaları sulama yöntemlerini, gübre kullanımını ve zararlı böceklerle nasıl mücadele edeceklerini öğretiyordu. İslam uygarlığında tarım sistemi, o dönemin en karmaşık ve bilimsel sistemlerinden biriydi. Tarımdaki değişiklikler, ekonominin, şehirlerin, yaşam tarzının, mutfak kültürünün, kıyafetlerin ve çok daha fazlasının gelişmesini sağlamıştır. 12'nci yüzyıl botanikçisi İbnü'l-Avvam, Mısır, Yunan ve Pers âlimlerinin çalışmalarına katkıda bulunarak, bir Tarım Kitabı yazmıştır. İbnü'l-Avvam'ın kitabı, ağaçları yetiştirmekten arıcılığa kadar çiftçileri için gerekli pek çok şey içeren bir nasıl yapılır?' kılavuzuydu. Ayrıca kitabında, mahsulleri zararlı böceklerden nasıl korumaları ve yetiştirdikleri mahsulleri yemek için nasıl pişirmeleri gerektiğine kadar her şey anlatılmaktaydı. İslam uygarlığındaki çiftçiler, mahsul rotasyonu denen, aynı toprak üzerinde farklı mevsimlerde ne tür mahsuller yetiştireceklerini öğrenmişlerdi. Norias adlı dev su çarklarının kullanımı, mahsul rotasyonu ve su pompasının icadı yeni mahsuller yetiştirerek, yılda dört kez mahsul toplamayı mümkün hale getirmiştir. İslam uygarlığında yetiştirilen yeni ürünlerden bazıları pirinç, narenciye, erik, kayısı, enginar, safran be şekerkamışıydı. Pirinç, şekerkamışı ve pamuğun yetişmesi için çok fazla suya ihtiyaç vardır. Müslüman İspanyasındaki Valencia şehrindeki tüm pirinç tarlalarına gereken suyu sağlamak için 8 bin norianın (su çarkı ya da su dolabı) kullanıldığı kayıtlara geçmiştir. Kanal adı verilen yer altı sulama yöntemi, suyun buharlaşmasını engellemiştir. Kuru bir iklime sahip İspanya'nın güneyindeki Endülüs tarlalarına kanallarla karla kaplı dağlardan su taşınırdı. Yıl boyunca taze meyve ve sebzeler, daha fazla kişinin sağlıklı beslenmesini sağlıyordu. Tereyağı, zeytinyağı ve süt ile pişirilmiş, pirinç en favori yemek haline gelmişti. Pilav tarifleriyle dolu yemek kitapları bile vardı. Günümüzde pirinç, diğer tahıllara göre daha fazla tüketilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nde her yıl 9 milyon ton pirinç üretilmektedir. Müslümanlar tarafından Hindistan'dan Sicilya ve İspanya'ya ithal edilen pamuk önemli bir ürün haline gelmiştir. Pamuk, ipek ve yünün yayılması, insanlara farklı giyim ürünleri seçeneğini sunmuştur. İspanyolca 'da algodan adı verilen pamuk bitkisi, Arapça 'da al-qutn kelimesinden gelir. Şekerkamışı, Müslüman tacirler sayesinde Zanzibar, Etiyopya ve İspanya'ya ulaşmıştır. Günümüzde en iyi şeker, Güney Afrika, Tanzanya'nın bir bölümü olan Zanzibar'dan gelmektedir. Şeker kelimesi, Azerice şeker veya tatlı anlamına gelen qand kelimesinden gelmektedir. Sepet ve zemin kaplamaları, İspanya'nın bazı kurak bölümlerinde yabani olarak yetişen hasır otundan (halfa otu) yapılırdı. Günümüzdeki Ürdün'den getirilmiş olup, Müslüman İspanyasına dikilmiş olan, incir ağacı fidesi çok iyi tutarak büyümüş ve sonra da ondan alınan fidelerle incir ağacı tüm İspanya'ya yayılmıştır. Müslüman dünyasının meyve bahçeleri olmasaydı, portakal, limon ve misket limonu Batı dünyasının popülerleri arasında olmayabilirdi. Bir kişi, ömür boyu ortalama 12 bin 888 adet portakal yer. Ürdün, Irak, Suriye, Türkiye, Filistin ve Mısır'a dikilmiş olan portakal ağaçları Hindistan'dan gelmiştir. Taze veya kurutulmuş incir iyi bir şeker kaynağıdır, kurutulmuş incir ise bir yıldan fazla bir süre taze kalır. Bilinen en eski incir ağacı 2 bin 300 yaşındadır. Üreyecek hayvanları dikkatle seçen ve toplayan çiftçiler, daha güçlü ve büyük atlar ve develer yetiştirmişlerdir. Bir deve, basketbol potası uzunluğunda ve üç motosiklet ağırlığında olabilir. İyi koşullarda üreme, hayvanların çoğalmasını sağladığından, bu da düşük maliyetle daha fazla et ve yün satın alınabilmesi anlamına gelirdi. Sulama için su seviyelerini tahmin etme, ürünleri dikme ve hasat zamanlarını bulmak için matematik, mühendislik ve astronomi bilgileri önemliydi. İbn Bassal'ın yazmış olduğu 961 Kurtuba Takvimi (The Calendar of Cordoba of 961), bitkilerin dikilmesi, sulama ve hasat zamanlarını anlatan çiftçinin yıllığı gibiydi. Takvim, Mart ayında güllerin açtığını, bıldırcınların kendilerini gösterdiklerini, ayrıca salatalık ve patlıcan dikme zamanının geldiğini de yazıyordu. Mahsullerdeki artış, çiftçilere yeni özgürlükler getirmişti. Avrupa sisteminin aksine, kendileri için çalışma, arazi kiralama, satın alma ve satma hakları vardı. Çiftçilerin, talepleri ne olursa olsun, büyük toprak sahiplerinin istediklerini yapmak gibi bir zorunlulukları yoktu. İşçilerin görevlerini ve ücretlerini belirleyen sözleşmeler yapılırdı. Üretim arttıkça, her şehirde bostanlar, meyve ve zeytin bahçeleri çoğalmaya başlamıştı. Çiftçiler, tarlalarında gübre olarak güvercin gübresi kullanırlardı. Güvercinler, güvercin kuleleri denilen, yüksek, kerpiçten yapılma ve içine rahatça girebilecekleri gözlü deliklerde barınırlardı. Hala Orta Doğu'da güvercin kulelerine ait kalıntılar bulunmaktadır. Çiftçiler, o dönem Avrupa nüfusunun büyük bir kısmına eşit olan Müslüman İspanyasındaki milyonlarca insanı besliyorlardı. Müslüman yönetiminin sona ermesiyle şekerkamışı, pamuk ve pirinç İspanya ile Portekiz'den Amerika'ya getirilmiştir. Fransız İngiliz ve Hollandalı koloniciler, Amerika'da bu ürünleri yetiştirerek, büyük bir servet elde etmişlerdir. (İslam Uygarlığı'ndaki 1001 Buluş ve Olağanüstü Gerçekler)