Besin zehirlenmesi nedir? Besin zehirlenmesinden korunma yolları nelerdir?

Besin zehirlenmesi, herhangi bir yiyecek ya da içeceğin tüketimi sonucunda oluşan enfeksiyona verilen addır. Bu enfeksiyonlar, zararlı bakterilerin ürediği yiyeceğin tüketilmesi sonucu oluşur. Bebekler, çocuklar, gebeler, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler besin kaynaklı hastalıklar daha duyarlıdır. Besin zehirlenmelerin çoğunda taşıyıcı besin; etler, yumurta ve süt veya deniz ürünleri oluyor. İyi olmayan şartlarda paketlenmeleri, saklanmaları ve hazırlanmaları gibi durumlarda besinlerdeki mikroorganizmalar çoğalıyor ve salgıladıkları toksinler de besin zehirlenmelerine yol açıyor. Besin zehirlenmelerinin klasik belirtileri mide bulantısı, kusma ve ishaldir. Besin zehirlenmeleri genellikle, aniden başlar. Mikroorganizmaların bulaştığı besinlerin tüketiminden sonra hastalık belirtileri 30 dakika ile 72 saat arasında ortaya çıkabilir. İshal, bulantı, kusma, şiddetli karın ağrıları ve karında kramplar gibi sindirim sistemini ilgilendiren şikayetlerin yanı sıra, bazen ateş de görülebilir. Fakat bireyin mikroorganizmaların bulaştığı besini tüketiminden sonra gösterdiği tepki, zehirlenmenin belirtileri, tüketilen miktara ve kişinin bakteriye karşı gösterdiği duyarlılığa göre değişiklik gösterir. Kimisinde hiç belirti görülmezken, kimisinde de belirtiler çok ağır seyredebilir. Mutfağa ulaşmadan önce gıdalara çeşitli toz, toprak, haşere, kemirgen, kirli su gibi çeşitli kaynaklardan zararlı maddeler bulaşıp besinler kirlenebilir. Kusma ve ishal vücudun zehri dışarı atma yöntemlerinden olduğundan dolayı kesinlikle bulantı ve ishalinizi önleyici ilaçlar kullanılmamalıdır. İshal tedavisinin en iyi şekli; dinlenmek ve bol miktarda temiz içme suyu, ayran, şekersiz çay gibi sıvı tüketmektir. İshal ve kusmayı arttıracak düşüncesiyle hiçbir şey yememek yanlış bir davranıştır. Yoğurt, pirinç lapası, haşlanmış patates, ekşi elma ve taze şeftali suyu gibi besinleri tüketilmelidir. Sebzeleri pişirdikten, meyveleri de yıkayıp kabuğunu soyduktan sonra tüketin. Erik, kayısı, incir, üzüm, karpuz gibi meyveler bağırsak hareketlerini arttırdığı için yenmemelidir. Besin zehirlenmelerinin tedavisi ortaya çıkan bulgulara göre değişir. İshal veya kusma çok şiddetli ise aşırı su kaybı gelişebilir. Bundan dolayı alınan sıvıların içeriği son derece önemlidir ve bir sağlık kuruluşuna danışmadan alınmamalıdır. Gıda zehirlenme olaylarının çoğu birkaç gün içinde geçebilir. Şiddetli vakalarda, antibiyotik verilebilir. İyileşme süresi enfeksiyonun türüne, söz konusu kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. İshal ve kusma nedeniyle vücudun kaybettiği su düzenli olarak alınan temiz içme suyu, sulandırılmış meyve suyu ya da açık çay içilerek telafi edilmelidir. Gıda zehirlenmesi riskini azaltmak için şunlara dikkat edilmesi gerekir: Yiyecek hazırlarken ve saklarken özen gösterilmesi, Yumurta, anne sütünden sonra en kaliteli proteini içerse de besin zehirlenmesine neden olabiliyor. Bu nedenle de yumurta satın alınırken marketlerde soğutucularda saklanan yumurtaları satın almaya özen gösterilmelidir. Yumurtaları buzdolabına yerleştirirken yıkanmamalıdır. Bu durum yumurta yüzeyinde bakteri üremesine neden olabiliyor. Salmonella bakterisinin bulaşabildiği tavuklarda, bu mikroorganizmaların ölmeleri için iyice pişmesi gerekiyor. Ayrıca kesme tahtanızda kalan tavuk suyu marul, domates gibi pişirmeden tükettiğiniz çiğ gıdaları etkileyebiliyor. Bu nedenle de tavuğu koyduğunuz yeri iyice yıkayın. Nitrat içeriği çok yüksek olan ıspanağı tek seferde tüketmeye özen gösterin. Bu tür bitkiler pişirildikten sonra soğuyup tekrar ısıtıldıklarında içerikleri nitrat nitrite dönüşür. Bebeklerin 5 miligram nitrit alması bile onlarda ciddi zehirlenmelere yol açabiliyor. Bu nedenle ıspanağın mutlaka tek seferde tüketilecek porsiyonlar halinde hazırlanması gerekmektedir. Kalan porsiyonlar için ise salataya ilave etmek gibi tekrar ısıtılmaya gerek duyulmayan tüketim yöntemleri tercih edilmelidir Ispanak gibi kabuğunu soyarak tüketmenin mümkün olmadığı yapraklı gıdaların zirai ilaç kalıntısından arındırılmalıdır. Bunun için sirkeli su yerine karbonatlı su ile yıkama yöntemi tercih edilmelidir. Çünkü sirkeli su bazı zirai ilaçların daha da etkili hale gelmesine sebebiyet verebiliyor. Dondurulmuş gıdaları yemeklerinizde kullanacaksanız, çözdürme koşullarına dikkat edilmelidir. Donmuş gıdalar, oda sıcaklığında değil buzdolabında bekleterek çözdürülmelidir. Etlerinizi iyi pişirmeye özen gösterin. Az pişmiş, çiğ kırmızı et bakterinin üreme alanı olabiliyor. Kırmızı et, tavuk ve balık gibi çiğ besinlerin yanında salata ve meyve gibi çiğ tüketilecek olan besinler mutlaka birbirinden uzakta yer almalı. Buzdolabında dahi çoğalabilen listeria bakterisinin üremesine neden olabilir.

Besin zehirlenmesi nedir? Besin zehirlenmesinden korunma yolları nelerdir?

BESİN ZEHİRLENMESİ NEDİR?