Osmanlı'nın ilk renkli haritasını çizen coğrafyacı

Asıl ismi Petr Aleksandrovich Chikhachev olan; alanındaki eserleri ile kendini kanıtlamış Rus coğrafyacı ve jeolog Prens Oierre de Tchihatchef de yolunu İstanbul'a düşürüp şehre mükellef bir armağan bırakanlardandır. 1808 yılında Rusya'da doğan Chikhachev; Freiburg, Berlin, Münih ve Paris'te jeoloji üzerine iyi bir eğitim alır. Hayatının çok uzun bir kısmını, akademik alanıyla ilgili faaliyetler için Rusya dışında, genellikle Paris ve Floransa'da geçirir. İtalya ve Paris'te yapıldığı gezileri sonrasında İtalya Yarımadası'nın coğrafi haritasını çıkarır. 1842 yılında Altay Dağları'na ve Çin'e gider. Bu gezi, Altay Dağları silsilesinin modern jeolog gözlemiyle yapılmış ilk detaylı incelemesi olur. Chikhachev daha sonra Rus Elçiliği'nde Türk dilini incelemek üzere görevlendirilerek İstanbul'a gönderildi. 1847 il 1858 yılları arasında Anadolu üzerinde detaylı bir çalışma yürüttü. Ege sahillerinden Musul'a kadar uzanan atlı gezisinde Chikhachev, Anadolu'nun fiziki coğrafyası ve jeolojisinden botanik ve zoolojisine, arkeolojisinden etnografik bilişimine, sosyal yapı ve istatistiklerine kadar hemen he cephesini inceler. Ülkenin ilk defa ½.000.000 ölçekte, 23 renkli haritasını yayımladı. Bütün bu geziler sırasında 14.000 km yol alan seyyah, 1877-1878 yıllarında ise İspanya, Cezayir ve Tunus'ta kapsamlı seyahatler yapar. Anadolu üzerinde yaptığı araştırma gezilerini sekiz cilt ve üç atlastan oluşan iki ayrı kitapta yayımlayan Chikhachev'in bu çalışmalarından sadece bir tanesi İstanbul ve Boğaziçi adıyla Türkçeye çevrilmiştir. 'Son olarak da Aydos Dağı ile Üsküdar arasında uzanan yekpare sayılabilecek alanda tek başına yükselen Bulgurlu Dağı bulunur. Yükseklik hiçbir yerde 240 metreyi aşmaz, ama bu yükseklik Boğaz'ın bütün yakın çevresine egemen olması için yeterlidir. Buradan görünen panorama belki de İstanbul çevresindeki çeşitli tepelerden görülen manzaraların en güzelidir. Kentin görüntüsünün bu tablonun güzelliğinde oynadığı rol de az değildir. Bulgurlu Dağı eskilerin Damatris'idir. Ve bugün bile hala ormanlık olan bu bölge, zamanında Roma İmparatorlarının av partilerinde buluştukları şatolarla süslüydü. Burası bir anlamda Bizans'ın Compienge'iydi. Ama Fransa'daki bu meşhur rakibinden çok daha güzel bir manzaraya sahiptir. Bir yandan eşsiz bir konumdan yararlanan Bulgurlu Dağı, diğer yandan durulukları ve serinlikleriyle başka hiçbir suyu aratmayan kaynaklara da sahiptir. Bu ünlü kaynaklardan biri IV. Mehmed'in Çamlıca köyünde dağın eteğinde yaptırdığı bir kubbenin içinde bulunur ve Hammer'e göre bu kubbe belki de eski Bizans Damatris Şatosu'nun bulunduğu yere yapılmıştır. Boğaz'ın Asya kıyısının yakınında karşı tarafa göre epey yüksek ve çeşitli yönlere uzanan dağ kütlelerinin bulunması, bu yakada hem daha çeşitli hem de daha güzel görüntülü bir vadi sisteminin oluşmasını belirlemiştir. Bu vadiler arasında, kuzeyden güneye doğru şunları sıralamakla yetineceğim: Hünkâr İskelesi, Tokat Deresi, Sultanite, İncirköy, çubuklu ve Göksu. Beykoz'un güneyinde bir yarım daire oluşturan ve Kanlıca burnuyla sona eren hoş ve geniş koy, serin ve çekici birçok vadinin açıldığı bir yerdir. Bu vadiler arasında Sultaniye, İncirliköy ve Çubuklu sayılabilir. Bunlar, adları antikçağa değil, Osmanlı tarihinin efsanelerine bağlanan az sayıda yerleşim arasında yer alır. Hatta bu efsanelerin hepsi pek öyle şiirsel de değildir. Hammer'e göre, Çubuklu ismi çubuk kelimesinden gelmektedir.

Osmanlı'nın ilk renkli haritasını çizen coğrafyacı

OSMANLI'YI ZİYARET EDEN RUS PRENS