Çernobil felaketinin sorumlusu CIA miydi?

1986 yılında, 25 Nisan'ı, 26 Nisan'a bağlayan gece yarısı eski Sovyetler Birliğine bağlı Ukrayna'da bulunan Çernobil nükleer güç santralinin 4. ünitesi yapılan bir deneme sonucunda patlama gerçekleşti. Bahsedilen reaktör tesise eklenen son yapıydı ve diğer reaktörlerin aksine en son Sovyet teknolojisine ev sahipliği yapıyordu. Söz konusu deneme neticesinde reaktörün tamamı hasar gördü. Söz konusu denemenin yapım amacı, jeneratör volanlarının enerjisinin acil durum soğutma pompalarını, dizel jeneratörleri devreye girene kadar istenen voltajda 25 saniye süreyle besleyip beslemeyeceğini anlamaktı. Sovyetler Birliği, ilk günlerde felaketi açıklamadı. 28 Nisan 1986'da radyoaktif bulutlar İskandinavya'ya ulaştı. Yetkililer ölçülen değerlerin anormalliğinden ötürü büyük bir kaza meydana geldiğini tahmin etti. Çernobil Nükleer Santrali 4 Şubat 1970 yılında Sovyetler Birliği tarafından o zamanlar SSCB toprağı olan Ukrayna'da inşa edildi. 26 Nisan 1986'da Çernobil santralinde meydana gelen patlamada, Hiroşima'ya atılan atom bombasından 400 kat fazla radyasyon atmosfere yayılmıştı. Kazadan sonra 10 gün boyunca havaya büyük miktarda radyoaktif madde salındı. Özellikle iki önemli izotop, İyot-131 ve Sezyum-137, halkın önemli miktarlarda doz almasına sebep oldu. Çevreye salınan çoğu madde enkaz üzerinde toplandı ancak daha hafif maddeler rüzgar ile taşınarak Ukrayna, Beyaz Rusya, Rusya ile İskandinavya ve Avrupa'nın bir bölümüne taşındı. Felaketin ardından en çok radyasyona maruz kalanlar tasfiye memurlarıydı. Binlerce kişi, santraldeki yangını söndürmek ve araç gereçleri çıkarmak için görevlendirildi. Felaket sonrası ilk 3 ayda 30 kişi yaşamını yitirirmiş, 135 bin kişi bölgeden tahliye edilmiş, sonraki dönemlerdeyse binlerce kişi kansere yakalanmıştı. Çernobil, dünyanın şimdiye kadar yaşadığı en büyük nükleer kazadır. Etkileri Türkiye'de hissedilmişti. Kazanın ardından 'likidator' olarak adlandırılan 600 bin zorunlu gönüllü (nükleer tesis ve itfaiye görevlilerinden sonra zorunlu olarak görev yapması istenen kişiler) felaketin etkilerini en aza indirmek görev aldı. Kaza sırasında tesiste görev yapan 134 kişi radyoaktif sızıntıdan yüksek derecede etkilendi ve bu tesis çalışanlarında kalıcı radyoaktif hastalıkları yol açtı. Bu kişilerden 28'i kazadan bir süre sonra hayatını kaybetti. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yaklaşık 2 bin 200 çalışanın radyoaktif sızıntının zararları yüzünden zamanından erken öleceğini tahmin ediyor. Kazanın meydana geldiği çevrede yaşayan 116 bin kişi 1986 yılının devamında yaşadıkları bölgelerden tahliye edildi. Rusya, Ukrayna ve Belarus'ta 1990 yılından beri tiroid bezi kanseri teşhisi konan vakaların sayısı 6 bini aşmış durumda. Bu, istatiksel olarak beklentilerin üzerindedir. Uzmanlar, tiroid kanseri tedavisinin kolay olması nedeniyle bu hastalığa yakalananların sadece yüzde 1'inin hayatını kaybettiğine dikkat çekiyor. Faciadan sorumlu tutulan Sovyet Rusya, uluslararası arenada hızla itibar kaybediyordu. Sovyetler bu durumu düzeltmek için kimyager Valery Legasov'dan yardım istedi. Ardından ünlü kimyager Valery Legasov, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun toplantısına katıldı ve facia hakkında 400 sayfalık bir rapor sundu ve facianın suçlusunun Sovyet Rusya olmadığını söyledi. Sovyetler böylece istediğine ulaşmış ve kamuoyuna kendini aklamıştı. Legasov, diğer reaktörlerde sorun olduğunu biliyor ve yeni patlamaların kaçınılmaz olduğunu düşünüyordu. Legasov, söz konusu tehlikeyi yetkililere raporla sunmasına rağmen Sovyetler ciddiye almadı. Legasov aldığı tüm tehditlere rağmen amacından vazgeçmedi ve Çernobil patlamasının perde arkasıyla ilgili ses kayıtları bırakarak intihar etti. Legasov'un ölümü üzerine, Sovyet Rusya RBMK reaktörleriyle ilgili yasayı çıkardı böylece diğer faciaların önüne geçildi. Nükleer facianın olduğu bölgeye giren nadir kişilerden biri olan Araştırmacı Philip Grossman CIA'nın bu patlamada rolü olduğuna dair bir varsayım ortaya attı. ABD ve Sovyetler Birliği arasında Soğuk Savaş nedeniyle Çernobil Santrali bir radar sisteminin yakınına kurulmuştu. CIA yetkililerinin itiraf ettiği bir gerçek vardı. O dönem Amerikan hükümeti, Sovyet bilgisayar sistemlerine virüs saldırıları yaparak sistemleri işlevsiz bırakmaya çalışıyordu. Çernobil'de yaşananlar ise CIA'in o yıllarda 'başarısız girişimler' olarak tasvir ettiği çalışmalarının trajik bir sonucu olarak nitelendirildi. Grossman'ın varsayımı Çernobil felaketi üzerine ortaya atılan onlarca teoriden sadece biri ama gerçek olma ihtimali oldukça korkutucu. Bitkiler insanlar gibi radyasyondan zarar görüp ve kanser olabildiklerini biliyor muydunuz? Peki, facianın olduğu bölgede bitkiler nasıl yaşadı? Bunun sebebi, bitkilerin kökleriyle yaşadığı alana bağımlı olmasıdır. Haliyle kendilerine uygun çevreye gidemeyen bitkiler zamanla kendilerini çevreye uyumlu hale getirdiler. Bitkilerin uyum süreci sayesinde radyasyonun en çok olduğu bölgelerde yeniden canlanmasına sebep oldu. Uzmanlar yaklaşık 190 ton uranyum ve 1 ton plütonyumun hala santralin altında bulunduğuna işaret ediyor. Çernobil'in yakınındaki Pripyat şehrinde günümüzde ölçülen radyasyon düzeyi bile normalin 20-40 kat üzerinde. Ve tüm radyoaktif kalıntıların temizlenmesi için 48 bin yıla ihtiyaç var.

Çernobil felaketinin sorumlusu CIA miydi?

SANTRAL NEDEN PATLADI?