18 yıl süren Türkçe ezanın hikayesi

🔵 İlk Türkçe ezan, 30 Ocak 1932 tarihinde, bir Ramazan gününün ikindi vakti Fatih Camii minaresinde Hafız Rıfat tarafından okundu. 🔵 Yine aynı yılın Kadir gecesinde, Ayasofya Camii'nde; Türkçe ezan, Türkçe Kur'an, tekbir ve kamet okundu. Radyodan da yayınlanan Türkçe kıraatler, Anadolu'ya da iyice duyuruldu. 🔷 Hapis cezası varken bile Türkçe ezan kabul görmedi 🔷 🔵 Ezanın Türkçe'ye çevirileri yapıldıktan sonra ahengi en uygun olarak kabul edilen tercüme metin, okunmak üzere seçildi. 🔵 15 Temmuz 1932 tarihinde kabul edilen metin, 1950 yılına kadar camilerde okutuldu. Tercüme metin: 'Tanrı uludur / Şüphesiz bilirim bildiririm Tanrı'dan başka yoktur tapacak / Şüphesiz bilirim bildiririm Tanrı'nın elçisidir Muhammed / Haydi namaza / Haydi felâha / Namaz uykudan hayırlıdır (yalnız sabah namazında) / Tanrı uludur / Tanrı'dan başka yoktur tapacak.' 🔷 Ezan nedir? 🔷 🔵 Karakol ve jandarma teşkilatının da görevlendirilmesiyle birlikte Türkçe ezan, Türkiye'nin her yerinde okutuldu lakin bu durum kabullenilmedi. 🔵 Bazı müezzinler, ezanı çocuklara ve meczuplara okuttu. Yine devlet teşkilatının sık olarak ulaşamadığı bölgelerde ezan, Arapça olarak okunmaya devam etti. Ezanı Arapça olarak okumakta direnenler ise işkenceye maruz kaldı. 🔷 İslam'ın en müstesna sembolü 'ezan'ın dünü ve bugünü 🔷 🔵 Türkçe ezan ilk defa okunduktan bir gün sonra Bursa Ulu Camii'nde halktan biri Topal Halil, ezanı özgün dili olan Arapça olarak okudu. Orada bekleyen bir sivil polis ise Topal Halil'i döverek karakola götürmek istedi. 🔵 Bunu gören Bursa halkı, valiliğe doğru sloganlar eşliğinde protesto yürüyüşü gerçekleştirdi. Yürüyüş bastırıldı ve olaya karışan kişiler cezalandırıldı. 🔷 Tek parti zulmünün tarihte ilk kez yayınlanan belgeleri 🔷 🔵 On sekiz sene boyunca ülkenin dört bir yanında ezanı Arapça olarak okumaya devam eden vatandaşlar cezalar verildi. Bu kişiler emniyet mensuplarınca ''meczup'' olarak nitelendirildi. 🔵 Arapça ezan okuyan, kamet getirenlere 'Arapça ezan ve kamet okuyanlar üç aya kadar hafif hapis, on liradan 200 liraya kadar hafif para cezasıyla cezalandırılırlar' hükmünde bir yaptırım getirildi. 🔷 Tek partili rejimin basın yasağı: Takrir-i Sükun 🔷 🔵 Tarihler 1950 yılını gösterdiğinde Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez ''gizli oy açık sayım'' yöntemi uygulanmış ve Demokrat Parti iktidara gelmişti. Menderes, kendisinden önceki dönemlerde yapılan aşırılıkları ve baskıları kaldırmak niyetindeydi. 🔵 Halkın Türkçe ezanı on sekiz yıl içinde kabul etmediği açıktı. 1946 yılında mecliste yeniden tartışılmaya başlanan Türkçe ezan meselesi, 1950 yılında Adnan Menderes'in Başbakan seçilmesiyle ana gündem haline geldi. 🔵 Seçimlerin ardından meclisin ilk gündem maddesi Türkçe ezan idi. 🔷 Adnan Menderes 🔷 🔵 31 Mayıs 1950'de Tokat Milletvekili Ahmet Gürkan, 2 Haziran 1950'de Kayseri Milletvekili İsmail Berkok ve 13 arkadaşı, 14 Haziran 1950'de Demokrat Parti adına TBMM'ye bu konuda kanun teklifleri sundular. 🔵 TBMM'ye sunulan tasarı DP ve CHP'nin oy birliğiyle kabul edilmişti. 16 Haziran günü tüm Türkiye'de ezan, yeniden özgün dili olan Arapça olarak okunmaya başladı. 🔷 Menderes'in idam sehpasında dahi söylemediği 'devlet sırrı' 🔷 🔵 Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bu soruya verdiği güncel cevap şu şekildedir: ''Sözleri bizzat Hz. Peygamberin (sav) sünneti ile sabit olan ezan, dünyanın neresinde olursa olsun, Müslüman varlığının ve kimliğinin bir göstergesidir. Ezanın, Hz. Peygambere (sav) vahye dilip uygulandığı özgün şekliyle okunması gerektiği konusunda 15 asırlık bir gelenek ve ittifak söz konusudur. Ezanın asıl amacı, vaktin girdiğini bildirip namaza davet olduğundan değişik dilleri konuşan Müslümanların hepsine bu davetin ulaştırılması, ancak yine hepsinin ortak bilincine hitap etmekle olur ki, bu da ezanın bilinen asli lafızlarıyla yani Arapça olarak okunmasıyla gerçekleşir (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, II, 185). Dolayısıyla ezanın aslî şekli dışında bir dille okunması caiz değildir.'' 🔷 İslam'ın ilk müezzinleri 🔷 🔺 Ezan sesinin neredeyse bin yıldır aynı dilde okunduğu Anadolu topraklarında gerçekleşen ana dilde ibadet denemeleri dinin ruhuna ve özüne aykırı idi. 🔺 Zira Müslümanlar ortak bir seste buluşarak aynı duyguyu hep birlikte hisseder. Ümmetin ortak sesi, Allah'ın seçtiği dil olan Arapça'dır.

18 yıl süren Türkçe ezanın hikayesi

İlk Türkçe ezanın okunması