Müzikle ilgili bilmeniz gereken şaşırtıcı bilgiler

Müzik genel olarak vokal veya enstrümantal ses ve tonların bir araya getirilmesinden oluşan bir sanattır. Yunan dilinden Arapça'ya geçen musiki kelimesinin yerini tutacak bir Arapça kelime yoktur. Meselâ, Arapçadaki 'gınâ' kelimesi, yalnızca şarkı söylemeyi, 'sema' kelimesi ise sadece dinlemeyi ifade eder. Bu itibarla, gerek ayetlerde gerekse sahih hadislerde doğrudan müziği belirtmek üzere kullanılmış bir ifadeye rastlanmadığını söylemek mümkündür. 2 Kasım 1887'de İstanbul Yıldız Sarayı'nda doğdu. Beşiktaş Yahya Efendi Dergâhında öldü. Annesi Ayşe Müşfika 4. Kadın Efendi, babası II. Abdülhamid'dir. Cumhuriyet sonrası Paris'e yerleşti. 1951 yılında Türkiye'ye döndü. Fransızca bilen Osmanoğlu, arp, keman, piyano çalmakta ve ressamlık yapmaktaydı. Musikiyi Miralay Lombardi, Edgar Manas, Silvelli, Devlet Efendi gibi hocalardan öğrendi. Ayşe Sultan, 12 yaşında kompozisyon yapmaya başlamış; arp, keman ve piyano çalmış; özellikle piyano için birçok eser bestelemiştir. 1952 yılında 'Osmanoğlu' soyadını alan Ayşe Sultan'ın 'Babam Abdülhamid' adıyla yazdığı anılarının bir bölümü, 1960 yılında Hayat Dergisi'nde dizi olarak yayımlanmıştır. Bestelerinden bazıları: Hamidiye Marşı (ilk bestesidir. 1900); Fatih Marşı (Çargâh); Çoksesli Marş (II. Abdülmecid için yazılmış 1942); Şefkat Valsi (1949). Osmanlı İmparatorluğu'nda besteleriyle ünlenen ilk Müslüman kadın bestecidir. 1710-1780 tarihleri arasında yaşadığı tahmin edilir. Tambur çaldığı ve sesinin güzelliği ile tanındığı ileri sürülmektedir. Dilhayat Kalfa, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki ilk kadın besteci olan Reftar Kalfa'dan sonra bilinen ikinci kadın bestecidir. Yaşamı hakkında neredeyse yok denecek kadar az bilgi olmasına rağmen, bestelerinin müzik kalitesi günümüze kadar tartışılmaz yerini korumuştur. Dilhayat Kalfa, adındaki Kalfa sıfatından da anlaşılacağı gibi, sarayda yetişmiş ve gene sarayda Kalfa rütbesi kazanacak önemli bir idari görevde bulunmuş bir kişidir.Dilhayat Kalfa besteleri, Darülelhan Tasnif Heyeti (günümüzdeki Konservtuar) tarafından tesbit edilmiş eserler arasında yer almaktadır. Ayrıca 18. yy. güfte mecmualarından olan Hekimbaşı Mecmuası'nda 'Dilhayat' adına kayıtlı Rast ve Eviç makamlarında murabba beste ve Segâh makamında bir semâi'yle birlikte on üç eseri bulunmaktadır. Dilhayat Kalfa eserlerini bestelerken çifte düyek, remel, devrikebir, hafif muhammes gibi büyük usulleri kullanmıştır. Bestelerinden bazıları: 'Çok mu figânım ol gül-i zibâhıram için' (Evc makamı); Evcâra Peşrev, Büzürk Peşrev ve Saz Semaisi, Hüseyni Peşrev. 1 Kasım 1840 yılında doğdu. 44 yaşında iken, 29 Temmuz 1884'te vefat etti. Annesi 3. İkbâl Gülcemâl Hanım, babası Sultan Abdülmecid'dir. Fatma Sultan özellikle ömrünün son dört yılını sarayda şarkı bestelemekle geçirdi. İstanbul'da Yeni Camii türbesinde yatmaktadır. Bestesi: 'Ey pâdişah-i dâdger' (Rast) 1850'de İstanbul'da doğdu. 7 Aralık 1936'da İstanbul'da vefat etti. Babası vezir, hekim Dr. İsmail Paşa'dır. Yedi yıl Saray-ı Hümayun'da I. Abdülhamid'in kızı Münire hanımın yanında nedime olarak yaşadı. Matmazel Romano'dan piyano öğrendi. 11 yaşında iken saraydan ayrıldı. Babasının Girit Valisi olduğu yıllarda Giritli Kutbi Efendi'den Osmanlı şiirini, aruzu öğrendi. İlk musiki hocası ise Nikoğos Ağa'dır. Medeni Aziz Efendi, Asdik Ağa sonraki hocalarıdır. Piyano da çalan Leyla Hanım 200'ün üzerinde beste yapmıştır. Ölümünden üç yıl önce de 'Saz' soyadını almıştır. Bestelerinden bazıları: 'Zevk-i sevda duymadın, âşık perestâr olmadın' (Hicaz); 'Mâni oluyor halimi takrire hicâbım' (Sûzidil); 'Mey-i aşka gönül peymane olsun' (Rast); Nazarın fikrime nûr-efşandır.' (Hicazkâr); 'Vicdanı muazzam olan Osmanlılarız biz' (Hicazkâr). Gınâ, İslâm bilginleri tarafından sıkça tartışılan ve hakkında lehte ve aleyhte çok şey söylenen konular arasında yer alır. Gerek lehte gerekse aleyhte olan gruplar görüşlerini âyet ve hadislerle desteklemeye çalışmışlardır. Bu konuda genel bir değerlendirme yapmadan önce lehte ve aleyhteki görüşleri ve gerekçelerini vermekte yarar vardır. 'Bazı insanlar, Allah'ın yolunu (âyetlerini) alay konusu yaparak halkı sinsice Allah'ın yolundan saptırmak için 'söz eğlencesi'ni satın alırlar. Küçük düşürücü azap işte bunlar içindir' (Lokmân 31/6). Ayette geçen 'söz eğlencesi veya sözlü eğlence' (lehve'l-hadîs) ifadesinin yorumuyla ilgili olarak müfessirler iki hususa işaret etmişlerdir. Birincisi; âyette geçen 'lehve'l-hadîs', masal, asılsız sözler ve hurafeler anlatmak demektir. Âyetin nüzûl sebebi olarak nakledilen şu rivayet bu yorumu desteklemektedir. Nadr b. Hâris ismindeki biri, Fars memleketlerine ticaret için gittiği sırada orada Acem kitaplarını satın alarak Kureyşliler'e anlatır ve 'Muhammed size Âd ve Semûd kavminin hikâyelerini anlatıyor. Ben ise Rüstem'in, Behlûl'ün efsanelerini, kisrâların ve Hîre krallarının hikâyelerini anlatıyorum' der ve insanları Kur'an'ı dinlemekten alıkoymaya çalışırdı. İşte ayet bu kişi hakkında nâzil olmuştur. Orta Çağ'daki Müslüman müzisyenler, gitarın erken dönem versiyonu olan kitara çalarlardı. Müzik skalasının kökleri, erken dönem İslam uygarlığında atılmıştır. Günümüzde Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si adı verilen notalar, Arapça alfabesindeki Dal, Ra, Mim, Fa, Sad, Lam ve Sin gibi harflerinin seslerine benzer. Seyyar müzisyenler, tacirler ve gezginler Avrupa'da müziğin yayılmasına yardımcı olmuşlardır. Dokuzuncu yüzyıl Müslüman İspanya'sında Ziryab adlı şarkıcı, ezgili sesinden dolayı oldukça popülerdi. Onuncu yüzyıl müzisyeni ve filozofu olan Farabi, keman ailesine mensup çalgıların atası olan rebabeyi ve sitarın yatay uygulaması olan kanunu geliştirmiştir. Ayrıca 12'nci yüzyılda, ilk önce İbranice'ye sonra da Latince'ye çavrilmiş olan Büyük Musiki Kitabı'nı yazmıştır. Rebap: Çoğunlukla Orta Asya'da kullanılan, çeşitli biçimleri olan telli bir çalgı türüdür. Bir saz türüdür, gövdesi Hindistan cevizi kabuğundan yapılır. Türkiye, İran, Arabistan, Kuzey Afrika, Afganistan, Pakistan, Hindistan gibi ülkelerde bazı mızraplı ya da yaylı çalgılara verilen ortak bir isimdir. Sitar: Telli uzun saplı bir saz, müzik enstrümanıdır. Hindistan kökenli bu sazın sözcük anlamı Farsça 'da 30 tellidir. Bu müzik aleti, Hint kültürü dışında batıda da benimsenmiş bir çalgıdır. Sitar Iran-Afganistan bölgesinin sehtar adlı aletinden türemiştir. Sitarın telleri iki kategoriye ayrılır. Farabi'nin, 'El kitabı-ı musiki-l kebir' (Müzik Kitabı ) musiki ilmi hakkında yazılmış olan en önemli ve en büyük kitaptır. Will Durant'a göre Farabi'nin bu büyük musiki kitabı müzik teorisi alanında Orta Çağ'ın en büyük eseridir. Doğu müziğinin en büyük dayanağı olan Büyük Müzik Kitabı'nda 'Kanun', Ud gibi birçok eseri ilk defa tarif etmiştir. Faziletli Devlet (Erdemli Devlet) adlı eser de doğudaki toplumcu fikir açısından bir ilktir. Eylemlerde ahlak ve erdemden yola çıkar ve toplumsallığın önemini vurgular. Ses ölçümü için bir alet icat etmiş ve fasılaları üzerinde denemiştir. Farabi'nin önceki filozoflardan özellikle Aristo'dan ve kendi dönemindekilerden en önemli farkı onun musiki teorisi konusunda benzersiz olmasının yanında ud çalmada ve icra konusunda da maharetli olduğudur. 822 yılında II. Abdurrahman yönetimindeki Kurtuba sarayının eğlence faaliyetlerini yöneten Ziryab'a, her ay 200 altın dinar ödenirdi. Günümüzde gitar, dünyanın en popüler müzik aleti olarak kabul edilmiştir. Neredeyse 800 yıl önce İspanya'da çizilmiş olan bu sanat eserinde, Arap enstrümanları çalan müzisyenler görülüyor. Ziryab, dünyanın ilk müzik okulunu Kurtuba'da kurmuş ve yaylı bir enstrüman olan Arap udunu Avrupa'ya getirmiştir. Ud, 14-17'nci yüzyıllar arasında Avrupa'daki popüler müziğin en önemli enstrümanlarından biri olmuştur. Ziryab, udunu çalmak için mızrap denilen, akbabanın kalın eksenli tüyünü (telek) kullanırdı. Gitar kelimesindeki tar eki, Farsça'da tel anlamına gelmektedir. Dünyadaki ilk askeri bando, muhtemelen 14'üncü yüzyılda Türkiye'de Mehterhane Bandosu olarak kurulmuştur. Amacı ise, askerleri motive etmek ve savaş sırasında düşmanları korkutmaktı. Avrupa'daki askeri bandoların doğuşu ise 1683 yılında yeniçerilerin Viyana'daki yenilgilerinde müzik enstrümanlarını arkalarında bırakmamalarından sonra başladığı söylenir. Napolyon'un askeri bandosunda davul, zil ve kös gibi Türklerin kullandıkları çalgılar vardı. Bu bandonun, 1805 yılındaki Austerlitz savaşının kazanılmasında psikolojik olarak yardımcı olduğu söylenir.