Türkiye’nin önde gelen inanç merkezleri

Türkiye'nin hemen her noktasında farklı dinlere ait kutsal mekanları görmek mümkün. Hz. İbrahim'in yaşamını geçirdiği topraklar, Hz. Nuh'un gemisiyle karaya çıktığı Ağrı Dağı, Hıristiyanlığın ilk kilisesi olan Aziz Petrus Kilisesi, tüm dinlere ve inançlara büyük bir hoşgörü ile kucak açan Mevlana'nın türbesi, İslam mimarisine özgün katkılar sağlayan Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluğu'nun eserleri Türkiye sınırları içerisinde ziyaret edebileceğimiz mekanlardan yalnızca birkaçı... Türkiye'nin inançların beşiği olduğu gerçeği arkeolojik kazılar ve bilimsel araştırmalarla her geçen gün daha da güçleniyor. Atalarımızın henüz sığınacakları konutları dahi yapmadan önce dini yapılar inşa ettiklerini ortaya çıkaran ve böylece şimdiye kadar tarih sayfalarında yer eden bilgilerin bir kez daha gözden geçirilmesine neden olan Göbeklitepe yakın tarihli bu keşiflerin en çarpıcısı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye'deki inanç merkezleri ile ilgili detaylı bilgileri 'İnanç Ana Yurdu Türkiye' kitapçığında bir araya getirdi. 18 inanç merkezinin tanıtıldığı kitapçıkta, Göbeklitepe'nin 'Dünyanın ilk tapınağı', 'Hz. Nuh'un Gemisinin sığınağı', 'Peygamberler diyarı Şanlıurfa', 'Tarihteki ilk kilise Aziz Petrus Kilisesi', 'Kapadokya İlk Hıristiyanların izleri', 'Mevlana Türbesi' ve 'İstanbul kutsal emanetlerin muhafızı', 'Habib-i Neccar Camisi Anadolu'nun En Eski Camilerinden' başlıklarıyla anlatıldı. 'Tarsus Aziz Paul'un Doğum Yeri', 'Demre ve Patara Noel Baba'nın Yaşadığı Topraklar', 'Selçuk, İzmir, Bergama, Akhisar, Salihli, Alaşehir Goncalı 7 Kiliseler', 'Efes Hıristiyanlığın Dünyaya Yayıldığı Yer', 'Deyrulzafaran Manastırı Süryanilerin Kutsal Tapınağı', 'Sümela Manastırı Bulutlara Gizlenen Mabet', 'Akdamar Kilisesi Van Gölündeki Hazine', 'Hacı Bayram-ı Veli Camii Ankara'nın Manevi Mirası', 'Hacı Bektaş Veli Külliyesi Hoşgörünün Merkezi' de kitapçıkta tanıtılan diğer merkezler arasında yer aldı. Türkiye'nin kültürel zenginliğinin nedenlerinden biri, Anadolu'da hayat bulan uygarlıkların farklı inançları benimsemesi. Bu toprakların tarihinde yer eden her medeniyetin farklı inançlara saygı ve anlayış göstermesi sayesinde kutsal yerlerin yaşatılarak korunması mümkün olmuştur. İlk Hıristiyanlar zulümden kaçarak Anadolu topraklarına sığınmışlar ve ilk kiliselerini burada kurmuşlardı. Selçuklu ve uzun yıllar tüm İslam dünyasının koruyuculuğu misyonunu üstlenen Osmanlı İmparatorluğu, yönetimi altındaki her dinin mensuplarına imtiyazlar tanımış ve ibadetlerin özgürce gerçekleştirilmesini güvence altına almıştı. Günümüzde Türkiye halkının büyük bölümü Müslüman olmakla birlikte farklı din mensuplarının ibadetlerini rahatça gerçekleştirdiğinin görülebilmesi, dinler arası kardeşliğin hala geçerli olduğunu göstermektedir. Türk halkının bu hoşgörüsünün kaynağı henüz 13. yüzyıl gibi erken tarihlerde Mevlana, Hacı Bektaş Veli, Yunus Emre gibi din büyüğü ve düşünürlerin sözlerinde karşımıza çıkıyor. Mevlana'dan yaklaşık 200 yıl sonra 1430 yılında Edirne'de hahambaşılık yapan İzak Sarfati'nin, bu yıllarda Avrupa'da eziyetlerle karşılaşan dindaşlarına gönderdiği mektup da hoşgörü anlayışının Türk insanına atalarından miras kaldığının bir başka kanıtı: 'Ben burada huzur ve mutluluk buldum. Türkiye sizin için de barış ülkesi olabilir. Hepimiz barış ve özgürlük içinde yaşıyoruz. Kalkın kardeşlerim! Bize gelin! Burada düşmanlarımızdan kurtulacak, huzur bulacaksınız!' Farklı inançlara ait dini yapılar ve kutsal yerler Türkiye'nin farklı noktalarına dağılmış durumda. Dünyanın başka bir yerinde göremeyeceğiniz zenginlikteki bu örnekler günümüzden 12 bin yıl öncesine ait ilk kült alanından, efsanelerle şekillenmiş kutsal mekanlara, çok tanrılı dinlerin tapınaklarından semavi dinlere ait yapılara uzanan geniş bir tarih aralığına ve çeşitliliğe sahip. Ziyaret etmek istediğiniz yerler Türkiye'nin neresinde olursa olsun değişmeyen tek gerçek, sizi karşılayacak yüzlerce yıllık hoşgörü geleneği ile şekillenen Türk misafirperverliği ve sıcakkanlılığı olacaktır. İnsanlık tarihinin en önemli ve eski destanlarından olan, Sümer tabletlerinde olduğu gibi Tevrat ve Kur'an'dan yer verilen, Hollywood'un büyük bütçeli filmlerine ve çok satan kitaplara konu olan Büyük Tufan Efsanesi şüphesiz herkes tarafından bilinmekte. Hz. Nuh'un tüm canlıları tufandan kurtarmak için inşa ettiği gemisinin karaya oturduğu iddia edilen yerlerin ikisi de Türkiye'de. Cudi Dağı, Türkiye'nin güneydoğusunda Şırnak ili içerisinde yer alıyor. Diğeri ise yıllar boyunca bu iddianın doğrulanması amacıyla inceleme ve araştırmalara sahne olan Ağrı Dağı. Uzun yıllardır pek çok araştırmacı iddiaların doğruluğunu kanıtlayabilmek amacıyla burada incelemelerde bulunmuş ve bulunmaya devam ediyor. Ankara ve İstanbul ile Ağrı arasında düzenli hava yolu bağlantısı mevcuttur. Kara yolu ile gelmeyi tercih edenler için Türkiye'nin her ilinden Ağrı'ya ulaşmak mümkün. Ağrı Dağı'na çıkmak isteyen Türk vatandaşları doğrudan Doğubayazıt Kaymakamlığı'na yabancı uyrukluların ise ülkelerindeki Türk konsolosluklarına başvurması gerekiyor. Yabancı ziyaretçiler izin alma süresi 1 ayı bulabildiğinden hazırlıklarınızı bu doğrultuda yapmanız yararınıza olacaktır. Hz. Nuh'un soyundan gelenlerin yerleşim kurarak insanlığın bir sonraki kuşağını oluşturduğuna inanılan yer Ağrı Dağı eteklerinde bulunan Iğdır kenti. Üç farklı ülkeye sınırı bulunan, bu yönüyle de dünyadaki nadir yerleşimlerden biri olan Iğdır, coğrafi açıdan olduğu kadar kültürel yönden de bir kavşak noktasında ve Anadolu tarihinde yer eden uygarlıklara ait pek çok izi barındırıyor. Sürmeli Çukuru'ndaki Karakale olarak adlandırılan kalıntılar eski bir Urartu yerleşimine ait. Akkoyunlu ve Karakoyunlu devletleri mezar taşları ve anıtsal mezar yapıtları, Selçuklular ise İpek Yolu'nda seyahat eden yolcu ve tüccarların konakladığı kervansaraylarıyla kültürel miraslarını günümüze taşımayı başarmışlardır. Türkiye'nin her ilinden Iğdır'a kara yolu bağlantısı mevcut. Tren yolculuğunu tercih edenler Kars'a geldikten sonra Iğdır'a geçebilirler. Iğdır Havalimanı iç hat uçuşlarına açık. 21. yüzyıl arkeolojik keşifleri arasında en önemlisinin Göbeklitepe olduğunu söylemek için pek çok neden var. Bunlardan ilki günümüzden tam 12 bin yıl öncesine ait olması. Yani piramitlerden 7 bin 500, Stonehenge'den ise 7 bin yıl daha yaşlı. Hatta insanlığın yerleşik yaşama geçtiği yılların dahi öncesine ait. Ankara, İstanbul ve İzmir'den Şanlıurfa Havaalanı'na düzenli seferler mevcut. Türkiye'nin hemen her noktasından kalkan otobüslerle de yine Şanlıurfa'ya ulaşabilirsiniz. Göbeklitepe arkeolojik alanı Şanlıurfa il merkezinin 15 km kuzeydoğusunda Örencik köyü civarında bulunuyor. Yüzlerce yıl farklı dinlerin, kültürlerin bir arada ve barış içinde yaşadığı Anadolu, dinlerin kardeşliğinin sembolü haline gelmiş bir bölge. Hatay ili de Anadolu'nun bu yönünün yansımasını bulduğu en önemli şehirlerden. Her yıl farklı dinlerden çok sayıda insanın hac ziyaretine sahne olan bu şehirde Hristiyanlar açısından en kutsal yapı ise Aziz Petrus Kilisesi. Aziz Petrus Kilisesi, 13 metre uzunluğa, 9.5 metre genişliğe ve 7 metre yüksekliğe sahip doğal bir mağarada bulunuyor. Kilise, Hz. İsa'nın havarilerinden olan ve ilk papa olarak da kabul edilen Aziz Petrus tarafından Hıristiyanlık öğretisini yaymak için kullanıldı. Bu nedenle dünyanın en eski kilisesi olarak kabul edilir. Hatay Türkiye'nin en güneyinde, Akdeniz'in doğu ucunda yer alır. Aziz Petrus Kilisesi ise il merkezinin 2 km kuzeydoğusunda Hac Dağı eteğinde. İstanbul ve Ankara'dan Hatay'a hava yolu ile ulaşmak mümkün. Diğer illerin tamamından ise düzenli otobüs seferleri bulunuyor. Habib-i Neccar Camisi, Antakya'da bulunan tarihi cami. Roma dönemine ait bir pagan tapınağının üzerine 7. yüzyılda inşa edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki en eski camidir. Günümüzdeki cami Osmanlı döneminde yenilenmiştir, etrafı medrese odaları ile çevrilidir. Hatay Türkiye'nin en güneyinde, Akdeniz'in doğu ucunda yer alır. Aziz Petrus Kilisesi ise il merkezinin 2 km kuzeydoğusunda Hac Dağı eteğinde. İstanbul ve Ankara'dan Hatay'a hava yolu ile ulaşmak mümkün. Diğer illerin tamamından ise düzenli otobüs seferleri bulunuyor. Mevlana'nın mezarının yer aldığı 1274 tarihli Yeşil Türbe, Konya'nın en ünlü yapısı. Kentin Selçuklu Devleti'ne başkentlik yaptığı yıllarda Saray'ın gül bahçesi olan ve Sultan Alaeddin Keykubad tarafından Mevlana'nın babası Bahaeddin Veled'e bağışlanan bir araziye inşa edilmiştir. Farklı mimarisi ve özellikle çinilerle kaplı sivri külahı ile Konya'nın simgesi haline gelmiş Türbe'de Mevlana haricinde ailesine mensup diğer kişiler ve din büyüklerine ait mezarlar da bulunuyor. Yanında yer alan ve bir zamanlar derviş hücreleri olarak kullanılan bölümler ise Mevlana'ya ve Mevleviliğe ait eşyaların, el yazmalarının sergilendiği bir müze olarak hizmet veriyor. Sergilenen eserler arasında 1278 tarihli, günümüze gelebilen en eski Mesnevi nüshası da var. 16. yüzyılda Sultan II. Selim tarafından inşa ettirilen Semahane'de ise el yazması Kur'an-ı Kerim'ler, Mevlana'nın eserlerinin asli nüshaları ve Mevlana'ya ait kıyafetler görülebilir. İstanbul-Konya arasında her gün düzenli uçuş seferleri bulunmaktadır. İzmir'den ise aktarmalı uçuşlarla ulaşmak mümkün. İstanbul, Eskişehir ve Ankara üzerinden gelmek isteyen yolcular için hızlı tren seferleri de mevcut. Diğer illerden ise düzenli otobüs seferleri bulunabilir.