Teravih namazı nasıl kılınır? Teravih namazının hikmeti nedir? Peygamberimiz teravih namazını nasıl kılardı?

'Tervîha' sözcüğünün çoğulu olan teravih, Arapçada 'rahatlatmak, dinlendirmek' anlamına gelir. Esasen bu namaz, Hz. Peygamber'in hadislerinde 'kıyâmu şehri ramazan' (ramazan ayının namazı) veya 'ihyâu leyâlî ramazan' (ramazan gecelerinin ihyası) şeklinde yer alır. İslâm âlimleri, teravih namazının erkek ve kadın her Müslüman için sünnet olduğu konusunda görüş birliğine vardı. Orucun değil ramazan ayının sünneti olduğundan oruç tutamayanlar da bu namazı kılar. Teravih namazını başlangıçta cemaate bizzat kıldıran Hz. Peygamber ümmetinin yükünü arttırabileceği düşüncesiyle bu uygulamadan vazgeçmiştir. Onun bu namazı iki veya üç gün mescitte kıldırdığı, cemaatin gittikçe çoğaldığını görünce mescide çıkmadığı ve bunu Allah'ın farz kılabileceği endişesiyle yaptığını söylediği rivayet edilir. Resûlullah'ın kıldırdığı teravih namazlarından birini anlatan Ebû Zer el-Gıfârî onun namazı neredeyse sahura kadar uzattığını söyler. Hz. Aişe'den gelen rivayetlerden birinde o şu açıklamayı yapar: 'Resûlullah bir gece mescitte namaz kıldı. Cemaat de ona uydu. İkinci gece yine aynı şekilde namaz kıldı. Derken cemaat çoğaldı. Üçüncü yahut dördüncü gece cemaat yine toplandı, fakat Resûlullah onların yanına çıkmadı. Sabah olunca (cemaate) 'Yaptığınızı gördüm! Aslında sizin yanınıza çıkmama bir engel yok idiyse de, bu namazın size farz kılınacağından endişe ettim (de bu sebeple çıkmadım)' buyurur.' Yine Hz. Aişe'den Hz. Peygamber'in kendisine odası önünde hasır sermesini istediği ve üç gece arka arkaya teravih kıldırdığı, dördüncü gece hasırı toplatarak uygulamayı bıraktığı rivayeti de gelir. Hz. Peygamber, ramazanın yirmi üçüncü, yirmi beşinci ve yirmi yedinci gecesi olmak üzere teravihi bizzat cemaate kıldırmış, hatta son cemaatine aile fertlerini de çağırmıştır. Teravihin tek başına kılınmasına Hz. Ebû Bekir döneminde devam edildi. Bu uygulamanın camide meydana getirdiği dağınıklığı, artık farz kılınma ihtimali bulunmadığını ve Resûl-i Ekrem'in konuyla ilgili sözünden çıkan anlamı dikkate alan Hz. Ömer 635 yılında Übey b. Kâ'b'dan cemaate teravih namazı kıldırmasını istedi ve bu uygulama günümüze kadar sürdü. Teravih ve vitir namazının vakti, yatsı namazının vaktidir. Ancak hem teravih hem de vitir namazı, yatsı namazının farzından sonra kılınır. Bu itibarla yatsı namazının farzından önce kılınan teravih ve vitir namazlarının iade edilmesi gerekir. Eğer vakit çıkmış ise; teravih'in kazası gerekmez, vitrin kazası gerekir. Teravih namazının rekât sayısıyla ilgili sekiz, on, on altı, yirmi, otuz altı, otuz sekiz, kırk gibi sayılar ileri sürülür. Bütün bunlar arasında yirmi rekât rivayeti güç kazanmış ve İslâm toplumunda gelenek bu doğrultuda gelişti. Teravih namazı, yatsı namazından sonra kılınır. Yatsıdan önce kılınması caiz değildir. Vitir namazı ramazan ayında teravihten sonra kılınır. Teravihten önce de kılınabilir. Teravih namazı her iki rekâtın sonunda selam verilerek kılınır. Dört rekâtta bir selam verilerek de kılınır. Vaktinde kılınmayan teravih namazı sonradan kaza edilemez. Teravih namazının tamamı tek namaz hükmünde olduğundan bu namaz için baştan bir niyet yeterli ise de, aralarda verilen selamdan sonra namazdan çıkılmış olduğundan, yeniden namaza başlarken tekrar niyet edilmesi ihtiyata daha uygundur. Hz. Peygamber ashabıyla beraber cemaat hâlinde bu namazı kılmış, onların iştiyakını görünce farz olur endişesiyle cemaatle kılmayı terk ederek yalnız kılmaya devam etmişti. Yine Hz. Peygamber, 'Kim inanarak ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan namazını (Teravih) kılarsa, onun geçmiş günahları bağışlanır.' buyurarak teravih namazına teşvik etmişti. Bu bakımdan teravih namazı, erkek ve kadınlar için sünnet-i müekkededir. Teravih namazını dört rekâtta bir selam vererek kılmak caiz ise de iki rekâtta bir selam vererek kılmak daha faziletlidir. Bu namazın her dört rekâtının sonunda bir miktar oturup dinlenmek müstehaptır. Bu dinlenmelerde tehlîl -lâ ilâhe illallah demek- ve salavat ile meşgul olunması uygundur. Teravih namazına başlarken niyet ettikten sonra her selam verişte yeniden niyet etmenin şart olup olmadığı konusunda Hanefî âlimleri farklı görüşlere sahiptir. Tercih edilen görüşe göre teravih namazı bir bütün olduğundan her iki veya dört rekâtta selam verdikten sonra yeniden niyet etme zorunluluğu bulunmamaktadır. Teravih namazının camide cemaatle kılınması sünnettir ve sevabı çoktur. Evde tek başına veya cemaatle de kılınabilir. Teravih namazı, yatsı namazından sonra kılınır. Yatsıdan önce kılınması caiz değildir. Vitir namazı ramazan ayında teravihten sonra kılınır. Teravihten önce de kılınabilir. Teravih namazı her iki rekâtın sonunda selam verilerek kılınır. Dört rekâtta bir selam verilerek de kılınır. İlk önce yatsı namazının sünneti kılınır ardından cemaatle yatsı namazının farzı kılınır. Farzın ardından yatsı namazının son 2 rekât sünneti kılınır. Bundan sonra imamla birlikte niyet edilerek başlanır. 1. Rekât: Teravih namazına niyet ettikten sonra tekbir alınır ve eller bağlanır. Sırasıyla imam ve cemaat 'Sübhaneke duası' okur, sadece imam hatip 'Euzü besmele' çeker ve 'Fatiha suresi' ile birlikte 'Zammı sure veya zammı sure yerine geçecek miktarda Kur'an-ı Kerim' okur. Rükû ve secde yapılır. 2. Rekât İmam 'Besmele, Fatiha ve zammı sure' okur rükû ve secde yapılır ardından tahiyyata oturulur. İki rekât şeklinde kılınacaksa imam ve cemaat 'Tahiyyat duası, salli-barik dualarıyla rabbena duaları' okur ve selam verilir. Eğer 4'er rekât olarak kılınacaksa ilk tahiyyata oturulduğunda imam ve cemaat 'Tahiyyat duası ve salli, barik duaları'nı okur sonra üçüncü rekâta kalkılır. 3. Rekât İmam hatip ve cemaat 'Sübhaneke' sadece imam hatip 'euzü besmele, fatiha ve zammı sure' okunur, rükû secdenin ardından dördüncü rekâta kalkılır. 4. Rekât Sadece imam hatip 'Besmele, Fatiha ve zammı sure' okur, rükû secde yapılır ve oturulur. Bu oturuşta imam hatip ve cemaat 'Tahiyyat duası, salli barik ve rabbena duaları'nı okuyarak sağ ve sol tarafa selam verilir. Teravih namazı toplam kaç rekât kılınacaksa rekâtlarda sıralama bu şekilde devam eder. Teravih namazının ardından vitir namazı cemaatle kılınır. Nafile namazların tek başına kılınması daha faziletli olduğu hâlde, teravih namazının cemaatle kılınması Hz. Peygamber'in uygulamasıyla sabittir. Nitekim Hz. Peygamber teravih namazını birkaç defa cemaate kıldırmış, ancak daha sonra farz olur düşüncesiyle cemaate kıldırmaktan vazgeçmişti. Hz. Ömer halife olunca, halkın dağınık bir şekilde teravih namazı kıldıklarını görüp, tekrar cemaatle kılınmasının daha uygun olacağını düşünmüş ve sahabeyle istişare ederek bu namazın yeniden cemaatle kılınmasını başlatmıştı. Halkın vecd içinde bu namazı kıldıklarını görünce, 'Ne güzel bir âdet oldu' diyerek memnuniyetini belirtmişti. Hz. Ali de, bu uygulama sebebiyle 'Ömer mescitlerimizi teravihin feyziyle nurlandırdığı gibi, Allah da Ömer'in kabrini öyle nurlandırsın.' diye dua etmişti. İmam-ı Gazali Hazretleri teravih namazının fazileti hakkında şöyle buyurmuştur; 'Hz. Ali'den (ra) rivayet edilmiştir ki: 1. gece teravih namazını kılanın: Bütün günahları bağışlanır. 2. gece teravih namazını kılanın: Kendisinin ve eğer mü'min iseler ana ve babasının günahları bağışlanır. 3. gece teravih namazını kılana: Melekler müjde vererek derler ki: 'Ey falan kişi! Sana müjde olsun ki, Allah (cc) senin amelini kabul edip umduğuna nail eyledi.' 4. gece teravih namazını kılana: Allah (cc) Tevrat, İncil, Zebur ve Kur'ân'ı okumuş kadar sevap ihsan eder. 5. gece teravih namazını kılana: Allah (cc) Mescid-i Haram'da namaz kılanın sevabı kadar sevap ihsan eder. 6. gece teravih namazını kılana: Allah (cc) Beyt-i Mamur'u tavaf edenin sevabı kadar sevap ihsan eder. 7. gece teravih namazını kılana: Allah (cc) Musa'nın (a.s) yanında firavun ve haman ile mücadele etmiş sevabı ihsan eder. 8. gece teravih namazını kılana: Allah (cc) Bedir savaşında Peygamber Efendimiz (asm) ile beraber olmuş gibi sevap ihsan eder. 9. gece teravih namazını kılana: Allah (cc) Davud (as) ile beraber ibadet etmiş sevabı verir. 10. gece teravih namazını kılana: Allah (cc) dünya ve ahiret selameti verilir. 11. gece teravih namazını kılana: Kabul edilmiş umre sevabı verilir. 12. gece teravih namazını kılan: Sıratı yıldırım gibi geçer. 13. gece teravih namazını kılana: Beytullah'ı imar etmiş gibi ecir verilir. 14. gece teravih namazını kılana: Allah (cc) Kadir gecesini sabaha kadar ihya etmiş gibi sevap verir. 15. gece teravih namazını kılanın: Allah (cc) hacetini ve duasını kabul eder. Ahirette yüksek dereceler ihsan eder. 16. gece teravih namazını kılan: Kıyamet gününde kabrinden kalkarken 'Lailahe illallah' diyerek kalkar. 17. gece teravih namazını kılan: Dünyadan çıkmadan Cennet-i Ala'daki makamını görür. 18. gece teravih namazını kılana: Şehitlere ve gazilere verilen ecir gibi ecir verilir. 19. gece teravih namazını kılanın: Allah (cc) dünya ve ahirette yardımcısı olur. 20. gece teravih namazını kılan: Rasulullah Efendimiz'i (asm) rüyasında görmeden dünyadan çıkmaz. 21. gece teravih namazını kılana: Yerde ve gökte ne kadar melek varsa hepsi onun için istiğfar eder. Ve Allah (cc) o kuldan razı olmadıkça dünyadan ahirete göçmez. 22. gece teravih namazını kılan: Ümmet-i Muhammed'in yetimlerini ve dullarını doyurmuş gibi sevap alır. 23. gece teravih namazını kılan: Ümmet-i Muhammed'in esirlerini azad etmiş gibi sevap alır. 24. gece teravih namazını kılan: Beraatını sağ elinden alır. 25. gece teravih namazını kılana: Ölüm meleği en güzel surette gelir, onu cennet nimetleriyle müjdeler. 26. gece teravih namazını kılanı: Allah'ın emriyle melekler şeytanın şerrinden korurlar. 27. gece teravih namazını kılana: Allah'ın emriyle cehennemin kapıları kapanır. 28. gece teravih namazını kılana: Allah'ın emriyle cennetin kapıları açılır, hangi kapıdan isterse o kapıdan girer. 29. gece teravih namazını kılana: Eyyüb'ün (as) sabır sevabı ihsan edilir ve bütün günahları bağışlanır. 30. gece teravih namazını kılana: Allah'ın emriyle arşın altından bir münadi şöyle seslenir: 'Gece teravih namazını kılan kullar cehennemden azad olmuş kullardır. Korktukları cehennemden kurtulup umdukları ve Allah'ın Cemâl'ine nail olanlardır' Allah (cc) buyurdu ki: ' İzzetim ve Celalim hakkı için bu kullarıma af ile muamele eyledim. Cehennem ateşini vücutlarına haram eyledim' Sonra Allah emreder ki; o kullara -erkek olsun, kadın olsun- cehennem azabından kurtulmak ve sıratı kolaylıkla geçmek için beraat yazılır. Her kim inanarak 30 gece teravih kılsa Allah (cc) o kula şeksiz şüphesiz ihsan eder. İl il teravih namazı saatleri için tıklayın.

Teravih namazı nasıl kılınır? Teravih namazının hikmeti nedir? Peygamberimiz teravih namazını nasıl kılardı?

TERAVİH NEDİR?