İmam Gazali’den 30 öğüt

''Mezardakilerin pişman oldukları şeyler için diriler birbirini yiyor.'' 'Say ki öldün; Yalvardın, yakardın, sana bir gün daha verildi. Bugünü o gün bil, öyle yaşa..!' ''Bir mü'min üç gün ard arda ilim öğrenmeyi, kitap okumayı keserse fark etmese de manevî halleri alt üst olur.'' ''Etrafta ilâhî rüzgârlar esiyor; kalp gözlerini örten perdeleri açıyor. İşte bu gözler Levh-i Mahfuzda, yazılı olan birtakım hakikatleri görürler.'' ''Bir ihtiyacını dile getirirken üzerinde ısrarla durma.'' ''Konuştuğunda ancak doğruyu söyle.'' ''Söz verdiğinde onu mümkün olduğu ölçüde yerine getir.'' ''İlmi ile amel etmeyen alim; başkalarını giydirdiği halde kendisi çıplak olan iğne gibidir.'' ''Dünya ahiretin tarlası ve hidayet konaklarından bir konaktır. Kendisine, mahiyetine uygun bir ifade olarak dünya denmiştir.'' ''Cevizin kabuğunu kırıp özüne inmeyen cevizin hepsini kabuk zanneder.'' ''Batın ilmi Allah'ın sırlarından bir sırdır. Allah Teala o sırrını dilediği kulunun kalbine ilham eder.'' ''Kur'an takvanın, hidayetin ve keşfin anahtarı olduğunu açıkça beyan eder. Takva ise, öğretmen olmadan elde edilen ilimdir.'' ''Zaruri miktar dışında uyumak, kalbi öldürür ve kurutur. Yetecek kadar uyumak, gayb sırlarının keşfine vesile olur.'' ''Bir gün bitebileceği düşünebilir bütün düşmanlık çeşitlerinin, Ama bitmez düşmanlığı, sadece kıskançlığından düşman kesilenin.'' ''Karşındaki adam sana ölçüsüz davranır, küstahlıkta bulunursa sen de nezih ve ağırbaşlı davran.'' ''Bedenine değil kendine değer ver, ve gönlünü olgunlaştır! Çünkü kişi; bedeni kadar değil, ruhu kadar insandır.'' ''Ne kadar kibirli dursa da bardağın önünde eğilir çaydanlık. Öyleyse bu büyüklenme niye? Bu kibir, bu gurur niçin?'' ''Aldığın yiyeceği evine açıktan götürme. 'O nedir?' diyene tattır.'' ''Ruh rabbani bir emirdir. Rabbani demek, onun mükaşefe ilimlerinin sırlarından birisi olması demektir. Bu sırrı ifşa etmek salahiyeti hiç kimseye verilmemiştir. Çünkü Allah'ın en sevgili kulu olan Allah'ın Rasûlü dahi bu sırrı açıklamamıştır.'' ''Kişinin kendi nefsine hakim olması saadetin tamamı; şehvetin ve nefsin kişiye hakim olması ise şekavetin tamamıdır.'' ''Servetinin tam listesini, mevcut paranın tam rakamım çoluk çocuğuna verme. Çünkü bunlar onu az görecek olurlarsa kendilerini zayıf zannederler. Çok görecek olurlarsa yaşayışlarında değişiklik yapmak isterler. Onları hırpalamadan belli ölçüde idare etmeye çalış.'' ''Ulaşamadığına tevekkül, ulaştığına rıza, kaybettiğine sabır gösteren kişi takva ehlindendir.'' ''Dükkânını erken aç, geç kapa ve kaparken Besmele çek ve 'La havle velâ kuvvete illâ billahilaliyyilazîm'i oku.'' ''Her salik, bulunduğu menzil ile geçtiği makamlar hakkında konuşabilir. Kendisinin ulaşamadığı makamlar, ihata edemediği menziller hakkında ise hiçbir şekilde konuşamaz. Ancak onlara gaybî bir şekilde inanır.'' ''Kalplerin ve insan basiretinin cilası zikirdir. Zikri ancak muttaki kullar yapabilirler. Bu nedenle takva zikrin kapısı; zikir keşfin kapısı, keşif ise büyük zafere açılan kapının ta kendisidir.'' ''İhtiyacı olan bir kimsenin o ihtiyaca ulaşması için ilk şart, o ihtiyacı sabahtan akşama kadar elde etmedikçe yemek yememektir.'' ''Birtakım arzularının yerine gelmesi için küçülme.'' ''Arkadaşlık hukukuna riayet et: Ey oğul! Bir kimseyle yol arkadaşlığı yaparsan onun ayağınca yürü, hızlı yürüme. Öteye beriye sapma. Yol arkadaşını bırakıp da bir tarafa savuşma. Bir işle meşgul olup da bekletme. Arkadaşlık hakkını ve onun alışkanlıklarını gözet ki, senden hoşnut olsun. Ondan ayrılacağın vakit helalleşip veda et ve elini sık.'' ''Ölüm anında insanda şu üç sıfattan başka hiçbir şey kalmaz: a) Kalbin dünya kirinden temizlenmesi. b) Kalbin Allah'ın zikriyle yakınlık kurması. c) Kalbin Allah sevgisiyle neşeye gark olması. Kalbin temizlenmesi, ancak dünya şehvetlerinden kaçınmakla mümkün olur. Zikre yakın olmak ise, ancak çok zikir yapmakla mümkün olur. Allah sevgisi ise, ancak marifetle elde edilir. Allah'ın marifeti ise daima zikir yapılmadıkça bilinemez.'' ''Âlimlerin birbirlerine hücum ettiklerini, birbirlerine haset ettiklerini ve anlaşamadıklarını gördüğün zaman, onların dünya hayatına karşılık ahiretlerini sattıklarına hükmet! Acaba bu kişilerden daha fazla aldanan bir satıcı var mıdır?''