Anne baba ile ilgili ayet ve hadisler

''Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine 'öf'bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle.'' (İsrâ Suresi; Ayet: 23) ''Hani, biz İsrailoğulları'ndan, 'Allah'tan başkasına ibadet etmeyeceksiniz, anne babaya, yakınlara, yetimlere, yoksullara iyilik edeceksiniz, herkese güzel sözler söyleyeceksiniz, namazı kılacaksınız, zekatı vereceksiniz' diye söz almıştık. Sonra pek azınız hariç, yüz çevirerek sözünüzden döndünüz.'' (Bakara Suresi; Ayet: 83) 'Sizden birinize ölüm gelip çattığı zaman, eğer geride bir hayır (mal) bırakmışsa, anaya, babaya ve yakın akrabaya meşru bir tarzda vasiyette bulunması -Allah'a karşı gelmekten sakınanlar üzerinde bir hak olarak- size farz kılındı.'' (Bakara Suresi; Ayet: 180) 'Sana Allah yolunda ne harcayacaklarını soruyorlar. De ki: Hayır olarak ne harcarsanız o, ana-baba, akraba, yetimler, fakirler ve yolda kalmışlar içindir. Hayır olarak ne yaparsanız, gerçekten Allah onu hakkıyla bilir.' (Bakara Suresi; Ayet: 215) 'Emzirmeyi tamamlamak isteyenler için- anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler. Onların (annelerin) yiyeceği, giyeceği, örfe uygun olarak babaya aittir. Hiçbir kimseye gücünün üstünde bir yük ve sorumluluk teklif edilmez. -Hiçbir anne ve hiçbir baba çocuğu sebebiyle zarara uğratılmasın- (Baba ölmüşse) mirasçı da aynı şeyle sorumludur. Eğer (anne ve baba) kendi aralarında danışıp anlaşarak (iki yıl dolmadan) çocuğu sütten kesmek isterlerse onlara günah yoktur. Eğer çocuklarınızı (bir süt anneye) emzirtmek isterseniz örfe uygun olarak vereceğiniz ücreti güzelce ödediğiniz takdirde size bir günah yoktur. Allah'a karşı gelmekten sakının ve bilin ki, Allah yapmakta olduklarınızı hakkıyla görendir.' (Bakara Suresi; Ayet: 233) 'Allah'a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz, Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.' 'Ey iman edenler! Kendiniz, ana babanız ve en yakınlarınızın aleyhine de olsa Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan kimseler olun. (Şahitlik ettikleriniz) zengin veya fakir de olsalar (adaletten ayrılmayın). Çünkü Allah ikisine de daha yakındır.' (Nisâ Suresi; Ayet: 135) (Ey Muhammed!) De ki: 'Gelin, Rabbinizin size haram kıldığı şeyleri okuyayım: Ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya babaya iyi davranın. Fakirlik endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin. Sizi de onları da biz rızıklandırırız. (Zina ve benzeri) çirkinliklere, bunların açığına da gizlisine de yaklaşmayın. Meşrû bir hak karşılığı olmadıkça Allah'ın haram (dokunulmaz) kıldığı canı öldürmeyin. İşte size Allah bunu emretti ki aklınızı kullanasınız.' (En'âm Suresi; Ayet: 151) 'Yahya dünyaya gelip büyüyünce onu peygamber yaptık ve kendisine) 'Ey Yahya kitaba sımsıkı sarıl' dedik. Biz ona daha çocuk iken hikmet ve katımızdan kalp yumuşaklığı ve ruh temizliği vermiştik. O, Allah'tan sakınan, anne babasına iyi davranan bir kimse idi. İsyancı bir zorba değildi. (Meryem Suresi; Ayet: 12) 'Biz, insana, ana-babasına iyi davranmasını tavsiye etmişizdir. Eğer onlar, seni, hakkında bilgin olmayan bir şeyi (körü körüne) bana ortak koşman için zorlarlarsa, onlara itaat etme. Dönüşünüz ancak banadır. O zaman size yapmış olduklarınızı haber vereceğim.' (Ankebût Suresi; Ayet: 8) 'Eğer onlar seni, hakkında bilgin olmayan bir şeyi (körü körüne) bana ortak koşman için zorlarlarsa, onlara itaat etme. Onlarla dünyada iyi geçin. Bana yönelenlerin yoluna uy. Sonunda dönüşünüz ancak banadır. O zaman size, yapmış olduklarınızı haber veririm.' (Lokmân Suresi; Ayet: 15) 'Biz insana, ana-babasına iyilik etmesini tavsiye ettik. Annesi onu zahmetle taşıdı ve zahmetle doğurdu. Taşınması ile sütten kesilmesi, otuz ay sürer. Nihayet insan, güçlü çağına erip kırk yaşına varınca der ki: Rabbim! Bana ve ana-babama verdiğin nimete şükretmemi ve razı olacağın yararlı iş yapmamı temin et. Benim için de zürriyetim için de iyiliği devam ettir. Ben sana döndüm. Ve elbette ki ben Müslümanlardanım.' (Ahkâf Suresi; Ayet: 15) Ebû Bekre Nüfey' b. Hâris'ten (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah 'En büyük günahları size söyleyeyim mi' buyurdu ve bu sözünü üç defa tekrar etti. 'Evet yâ Resûlallah' dedik. Resûlullah 'Allah'a ortak koşmak, ana babaya asi olmak' buyurdu. Dayanmış olduğu yerden doğrulup oturdu ve 'Bir de, yalan söylemek ve yalancı şahitlik' dedi ve bunu o kadar tekrar etti ki biz 'Keşke sussa' diye arzuladık. (Buhârî, Müslim) Ebû Hüreyre (ra) anlatıyor: Bir adam Resûlullah'a gelerek 'Yâ Resûlallah, insanlar içinde iyi davranmama en fazla layık olan kimdir' diye sordu. Resûlullah 'Annendir' buyurdu. Adam 'Sonra kim' dedi. Resûlullah 'Annen' dedi. Adam 'Sonra kim' dedi. Resûlullah yine 'Annen' dedi. Adam 'Sonra kim' diye sordu. Resûlullah 'Baban' buyurdu. (Buhari) Ebû Hüreyre'den (ra) rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber: Ana babasının ihtiyarlık zamanlarında, onlardan birine veya her ikisine yetişip de (lâyık oldukları hürmeti göstermediği için) cennete giremeyen kimsenin burnu yerlerde sürünsün, buyurmuş ve bunu üç kere tekrarlamıştır.(Müslim) Resûlullah 'Bir kimsenin kendi anne ve babasına lânet etmesi en büyük günahlardandır' buyurdu. Sahâbîler 'Yâ Resûlallah, insan anne ve babasına nasıl lânet eder' diye sordular. Resûlullah 'Başkasının babasına söver, o da (karşılık olarak) onun babasına söver; annesine söver, o da onun annesine söver' şeklinde cevap vermiştir.(Buhari) Abdullah b. Amr b. Âs (ra) anlatıyor: 'Bir gün Allah Resûlü'ne bir kişi geldi ve 'Ecrini Allah'tan umarak hicret ve cihad etmek şartıyla sana biat ediyorum' dedi. Resûlullah 'Anne ve babandan sağ olan var mı' diye sordu. O 'Evet, ikisi de sağdır' dedi. Peygamber 'Allah'tan mükâfat bekliyor musun' buyurdu. O 'Evet' dedi. Bunun üzerine Peygamber 'Öyleyse anne babana dön, onlara iyi bak' buyurdu.' (Müslim) Abdullah b. Amr b. Âs'tan (ra) rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: 'Büyük günahlar, Allah'a ortak koşmak, anne babaya asi olmak, haksız yere adam öldürmek ve yalan yere yemin etmektir.' (Buhârî) Ebû Üseyd Mâlik b. Rebîa es-Sâidî (ra) anlatıyor: 'Bir gün biz, Resûlullah'ın yanında otururken, Selemeoğullarından bir adam gelerek 'Yâ Resûlallah, anne ve babamın vefatından sonra onlar için yapabileceğim bir iyilik var mı' diye sordu. Resûlullah 'Evet, onlara hayır dua eder, onlar için istiğfar eder, vasiyetlerini yerine getirirsin; akrabalarını görüp gözetir, dostlarına da ikram edersin' buyurdu. (Ebû Dâvûd) Ebû Hüreyre'den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah şöyle buyurmuştur: 'Hiçbir çocuk babasının hakkını tam olarak ödeyemez. Ancak babası birinin kölesi olur da, o da onu satın alıp azat etmiş olursa belki.' (Müslim) Buhârî ile Müslim'in diğer rivayetlerinde: 'Cihada izin istemek üzere gelen birine Resûlullah 'Annen baban sağ mı?' diye sordu. 'Evet' cevabını alınca 'O hâlde git, onlar için çalış' buyurdu.' (Müslim, Buhârî) Esmâ bnt. Ebû Bekir'den (ra) anlatıyor: 'Müşrik olan annem, Resûlullah zamanında yanıma gelmişti. Resûlullah'a sordum ve dedim ki 'Annem geldi, beni özlemiş, ona evlatlık vazifemi yapabilir miyim?' Resûlullah 'Evet, annene evlatlık vazifeni yap' buyurdu.' (Buhârî, Müslim)