Stefan Zweig'in Olağanüstü Bir Gece kitabından 25 alıntı

Bir kez kendini bulmuş olan kişinin bu yeryüzünde yitirecek bir şeyi yoktur artık. Ve bir kez kendi içindeki insanı anlamış olan bütün insanları anlar. Eğer nasıl biri olduğumu bilseydiniz, şu anda beni selamlarken yüzünüzde gördüğüm o tatlı, dostane gülümseme kim bilir nasıl donup kalırdı dudaklarınızın kıyısında! Gülen, sohbet eden binlerce insanın içinde ben kendi içimdeki o kayıp insanı arıyordum. Aslında yazmak, bir anlamda, zihnimi sürekli meşgul eden, içimde sancılı bir huzursuzluğa neden olan bir olayla sonunda hesaplaşmak, onun üzerine sünger çekmek, onu yerli yerine oturtmak, benden önde tutmak ve her açıdan kapatmak için giriştiğim bir çabaydı. Birisi üzerime aniden bir tabanca çevirse yüreğim etrafımdaki bunca insanın yüreğinin bir avuç para için attığı kadar atmazdı. Kendime bile tam açıklayamadığım bir şeyleri başkaları için anlaşılır kılmak gibi bir niyetim hiç yoktu. Size ait değilim artık, içinizden biri değilim, ama yükseklere ama diplerde dışınızda bir yerlerdeyim. Yakınımda olan şeylerle bile aramda camdan bir duvar vardı ve kendi irademle onu yıkacak gücü bulamıyordum. Fakat siz beni reddetmeden önce ben sizi zaten reddettim. Kendi kendimi anlamaya başladığımdan beri diğer pek çok şeyi de anlıyorum: Açlıkla bir vitrini seyreden birinin bakışları beni kahreder, bir köpeğin neşeyle sıçrayışı büyüleyebilir. Yaşadıklarım üzerine hiçbir dostumla konuşmadım. Çünkü iç dünyamın nasıl ölmüş olduğunu onlar hiç bilmemişti. Şimdi nasıl canlandığımı da bilmeyecekler. Yıllardır yokluğunu hissettiğim şeyi şimdi ele geçirmiştim. Birisi beni arıyordu, sorar gibi yüzüme bakıyordu. Dünyamda ilk kez birisi için hayattaydım. İnsanların geçmişte kalan her şeyin hep bir hata ve ileriye bir hazırlıktan ibaret olduğunu sanmaları genel bir delilik hali herhalde... Çünkü tek bir sözcüğün bile ne kadar çok anlama gelebileceğini, nasıl zıt yönlere çekilebileceğini fark edince korkuyorum. Olanları berrak zihinle bir kez daha düşününce kendi kendimi anlayamaz oldum. Sanki mıknatısla bir yere doğru çekiliyordum ve nereye doğru çekildiğimi bilmiyordum. İnsanın kendini açması yeterliydi, insandan insana canlı bir akış başlıyordu hemen. Bir insan kalabalığının ortasında ben kendi kendimi arıyordum, içimdeki o yitik insanı arıyordum. İnsanlar genelde geçmişlerini kötü bir yara olarak hatırlar ve gelecek için hazırlanma fırsatı olarak görürler. Tüm çarklarıyla delicesine dönen bir makine gibi aşırı ısınmış olduğumu hissediyordum. Denizde susuzluktan ölen biri gibiydim. Hiçbir yere tutunmadan, hiçbir yerde köklenmeden, akan suyun üzerinde kayar gibi yaşıyorum. Yeniden hissetmeye başlamıştım, kurumuş dallarım tekrar tomurcuklanıyordu. İnsan yığının içinde kapana kısılmış gibi hissediyorum. Hiç bilmediğim yaşam sarhoşluğu içinde ölüm bile karanlık olsa merak uyandırıcıydı.