Şehirlerin sembolü olmayı başaran dünyaca ünlü 25 yapı

Müminlerin kıblesi Kâbe-i Muazzama, Cenâb-ı Hakk'ın Kur'an-ı Kerîm'de: 'Secde et ve yaklaş!' (el-Alak, 19) buyruğu ile emrettiği namaz ibâdetinin istikamet hedefidir. Aynı zamanda bütün Müslümanların müştereken teveccüh ettiği nokta, olan İslam dünyasının nabzının attığı yerdir. İlahi nazarların insandaki tecelligahı kalbi olduğu gibi, kainattaki tecelligâhı da Kâbe'dir. Yani evren içinde Kâbe, bir aninsan vücudundaki kalb mesâbesindedir. Kabe, insanların Allah'a şükretme ve af dileme şeklidir. Hayatın anlamını açıklayan Kabe'de hac görevini yapmak ise farzdır. Angkor Wat, Kamboçya'da bulunan tarihi bir tapınak kompleksidir. Angkor Wat, 1.6 milyon metrekarelik bir alanı kaplar. UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Angkor Wat, efsaneye göre Kamboçya; denizlerin hâkimi, ulu ejder Naga'nın kızı ile Brahman Hintli genci Kaudinya birlikteliğinden meydana gelir. Kaudinya bir gün teknesiyle dolaşırken prensesi görür ve aşık olur. Prensesin babası denizlerin hâkimi Naga, kızına evlilik hediyesi olarak, egemenliği altındaki bölgenin tüm sularını kendisine çekip ortaya çıkan bu toprakları verir ve Kambuja Krallığı böylece kurulur. Dipnot: Khmer mimarisinin en önemli örneklerinden birisidir; ülkenin ulusal bayrağının üstünde betimlenmektedir. Stonehenge anıtının sırları en meşhur gizemlerden biridir. Çok eski yıllarda yapıldığı düşünülen bu yapının nasıl oluşturulduğu hala merak konusudur. Toplamda 30 adet büyük kayanın üst üste ve yan yana konması ile oluşmuştur. Yapının başlangıç tarihinin ise Neolitik taş devri olduğu düşünülmektedir. Ortalama 5000 yıl öncesinde yapılmış olan bu yapının o dönemde nasıl yapıldığı hala çözülememiştir. Kız Kulesi, hakkında çeşitli rivayetler anlatılan, efsanelere konu olan, İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi'ne yakın kısmında, Salacak açıklarında yer alan küçük adacık üzerinde inşa edilmiş yapıdır. Üsküdar'ın sembolü haline gelen kule, Üsküdar'da Bizans devrinden kalan tek eserdir. Bu kule, pek çok efsane barındırıyor. Bunlardan biri, kuleye adını da vermiş olan Leandros Efsanesi'dir. Aralarındaki denize meydan okuyan aşıklar Leondros ve Hero'nun hikayesi trajediyle bitecektir. Fırtınalı bir gecede, Leondros kulede ışık yandığını görünce, Hero'nun kendisini çağırdığını düşünür ve denize atlar. Oysaki bu kez ışığı yakan Hero değil, gizlice buluştuklarını anlayan bir başkasıdır ve ışığı söndürür. Leondros, Boğazın dalgalarına gömülür; bunun acısına dayanamayan Hero ise kuleden atlayarak hayatına son verir. Efsanenin sonunda bu sevginin adına kulenin olduğu yere bir deniz feneri yapılır. Kız Kulesi, uzun tarihi boyunca savunma kalesi, sürgün istasyonu, hapishane, karantina odası, radyo istasyonu, vergi noktası ve deniz feneri olarak kullanılmış. Üsküdar'ın sembolü olan kule, 2000 yılında özel bir şirket tarafından restore edildikten sonra gün içerisinde kafe ve restoran olarak hizmete açılmıştır. Golden Gate Boğazı üzerinde bir asma köprüdür. Şu anda, dünyadaki en uzun yedinci asma köprüdür. Köprünün ismi 'Altın Kapı' anlamına geliyor fakat neden kırmızı? Çünkü Amerikan donanması, köprünün renginin gemileri tarafından fark edilebilmesi için siyah üzerine sarı çizgili olmasını ister, ancak mimar Edwin Morrow bunun yerine doğaya olan uyumu göz önünde bulundurarak köprüyü kırmızıya çalan turuncu rengine boyamayı tercih etmiştir. New York'un en turistik caddelerinden biri kabul edilen 50. caddede yer alan yapı, 381 metrelik yüksekliği ile New York'un birçok bölgesinden de görülebilmektedir. Yapılan bir ankete göre, Empire State Binası 'Amerika'nın en sevilen binası' haline gelmiş ve popülerliği Beyaz Saray'ınkini aşmıştır. Yapının tarihi bir özelliği yoktur. Chichen Itza, Meksika'nın Yucatán Yarımadası'nda, Valladolid ve Mérida arasında yer alan, Kristof Kolomb öncesi dönemde kurulmuş bir İtza Maya kentiydi. Maya medeniyetinin ekonomik ve politik merkezi olarak hizmet vermiş en meşhur Maya tapınak sitesiydi. Mayalar, bu piramidi astronomi ve matematik bilgilerini ortaya koymak istercesine belirli bir sistemle inşa etmişlerdi. Dört cephesinin her birinde 91 basamak yer alması, böylece 4x91'le bulunan 364 sayısına en tepedeki düzlüğün (1) de eklendiğinde, yıldaki günlerin sayısı olan 365'i işaret etmesi bu örneklerin ilkidir. Ayrıca, piramidi öyle bir konumlandırmışlardı ki, ilkbahar ve sonbahar ekinokslarının gerçekleştiği günlerde, piramide gelen güneş ışıkları, merdiven basamaklarının dibinde bulunan iki yılan başı yontusu sayesinde S'ler çizen bir gövde uzantısı oluşacak şekilde gölgeler oluşturur. İki başlı bu yılan, Kukulkan adıyla bilinen ilah tüylü yılandır. Yılanın bir özelliği vücudunun gök cisimlerinin yörüngeleri şeklini alabilmesi, S'ler çizebilmesidir. İnka medeniyetiyle ilgili gizemlerin meydana getirdiği soruların başında; 'Tekerleği ve yazıyı bulamayan İnka Uygarlığı, 1450 yılları civarında Machu Picchu gibi bir mühendislik harikası şehri nasıl ve neden inşa etti?' geliyor. İnkalar tarafından çiçek hastalığı salgınından dolayı terk edilen Machu Picchu, İspanyolların İnka İmparatorluğu'nu ele geçirmelerinden sonra üç yüz yıl boyunca 'kayıp' olarak kaldı ve 1911 yılında Hiram Bingham tarafından tekrar bulundu. Machu Picchu'da ziyaretçiler, değişen hava basıncına karşı uyarılıyor ve yüksek rakımdan kaynaklanan, baş dönmesi, sindirim yavaşlaması ve halsizlik sorunlarına karşı duyarlı olmaları isteniyor. Kentteki otellerde de nefes almakta yaşanan zorluklar nedeniyle ücretsiz oksijen servisi yapılıyor. Mimari açıdan hayranlık uyandıran en büyük yapılardan biri olan ve 'Gezegenin Ejderhası' olarak adlandırılan Çin Seddi'nin yapımına MÖ 221 yılında başlandı ve M.S. 17'inci yüzyıla kadar Çinliler tarafından inşası sürdürüldü. İnşası sırasında 3 milyona yakın işçinin çalıştırıldığı bu savunma duvarı, toplam 8 bin 851 kilometre uzunluğuyla Pasifik Okyanusundan Orta Asya'ya kadar uzanır. Dünyanın en uzun abidesi olan bu devasa yapı, Çin'i Moğol saldırılarından koruma amacıyla inşa edildi. İnsan eliyle bugüne dek yapılmış en büyük ve yapı olan Çin Seddi'nin uzaydan dahi görülebildiği iddia ediliyor ve yapımında binlerce kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Bu şaheser 2007 yılında Dünyanın Yeni Yedi Harikasından biri olarak seçildi ve UNESCO tarafından da dünya mirasları listesine kabul edildi. Özgürlük Heykeli ya da resmî adıyla Dünyayı Aydınlatan Özgürlük, ABD'nin New York şehrindeki Liberty adası üzerinde, inşa edildiği 1886 yılından bu yana Amerika'nın simgesi olan anıtsal heykeli ve gözlem kulesidir. Dünyanın en tanınan anıtlarından biridir. Heykel Amerika'ya, 1886 yılında Fransa tarafından bir armağan olarak verilmiştir. Özgürlük Anıtı ilk yapıldığında kızıl/kahverengi tonlarında bir renge sahipti. Zamanla bugün bildiğimiz yeşil renge büründü. Heykelin tacında bulunan yedi diken, gezegenin yedi okyanusunu ve kıtasını sembolize etmekte ve evrensel özgürlük temasını vurgulamaktadır. Osmanlı'dan New York'a uzanan öyküsünü okumak için tıklayın... Hollywood yazısı, Kaliforniya'da bulunan bir şehir simgesidir. Bu simge 1923'te geçici bir reklam tabelasından fazlası değildi... Emlak şirketlerinin yeni bir yerleşim bölgesi oluşturmak istedikleri sırada bölgeden geçen insanların ilgisini çekmek amacıyla 50 fit yüksekliğinde yapılmıştı. Hindistan'ın Agra şehrinde 17'inci yüzyılda inşa edilen Tac Mahal, İslâm türbe mimarisinin en nadide eseridir. Tac Mahal, Babür İmparatorluğu'nun altıncı hükümdarı Şah Cihan'ın, büyük bir sevgiyle bağlı olduğu eşi Ercümend Bânû Begüm'ün 17 Zilkade 1040 yılında genç yaşta vefatının ardından inşa edildi. Türbenin Ocak 1632'de başlayan inşası, yirmi iki yıl sürdü; çevre düzenlemesi ve diğer bölümleriyle birlikte tamamlanması 1654 yılında mümkün oldu. Kaynaklarda Şah Cihan'ın 'nâyâb, latif, acayip ve garip' bir eser yaptırmayı amaç edindiği yazılır. Dünyanın dört bir yanından birçok mimar Tac Mahal'i inşa etmek için birbirleriyle yarıştı. Tüm projeler incelendi, ancak içlerinden birinin estetik mimarisi, diğer eserlerin önüne geçti. O eser, dünyanın gelmiş geçmiş en iyi mimarı Mimar Sinan'ın öğrencisi Muhammed İsa Efendi (Üstâd Îsâ)'nindi. Muhammed Îsâ Efendi, Osmanlı asıllı bir mimarın öncülüğündeki heyet tarafından hazırlanan plân ve maketler, Şah Cihan'ın direktifleriyle binaya aksettirildi. Tac Mahal'in kubbesinin inşası için, yine kubbe üstâdı olarak tanınan Mimar Sinan'ın öğrencilerinden, İstanbullu İsmail Efendi çağrılmıştı. Ana türbe binası ve külliyenin diğer bölümlerinde bulunan ayetler, Osmanlı tebaasından olduğu bilinen Hattat Settâr Han tarafından yazıldı. Yapıya şekil veren aslında Şah Cihan'ın bizzat kendisiydi. Kaynaklara göre inşasında 20 bin kişi görev yaptı. Kemer araları, kitabeler ve sandukaların üzeri zümrüt, yakut, pırlanta, iri inciler ve diğer kıymetli taşlarla bezelidir. 2007 yılında açıklanan Dünyanın Yeni Yedi Harikası listesinde yer alan Tac Mahal, her yıl 3 milyon turist tarafından ziyaret ediliyor. Bitirildiği tarihten itibaren, ilk 5 yılını dik durarak geçiren, 3. katının tamamlanmasından sonra, güneye doğru eğilmeye başlayan Pisa Kulesi, Mucizeler Meydanı olarak bilinen Piazza dei Miracoli'de, aslında şehir katedralinin çan kulesi olarak yapılsa da ondan ayrı olarak, 1173'te inşa edildi. Yapımına 1173'te başlanan ve inşası 199 yıl süren kulenin, savaş nedeniyle tam 1 yüzyıl ara verilen inşaatı ancak 1272'de devam edebildi. Bulunduğu temelin yumuşak zeminindeki çökmeden dolayı eğilen Pisa Kulesi, halen her yıl milimetrenin onda yedisi kadar, yani 100 yılda 0,7 cm eğilmeye devam ediyor. Dipnot: Galileo'nun düşme kanunlarını ispat etmek için milli gurur sembolü olarak kabul edilen Pisa Kulesi'nden faydalandığı biliniyor. Keops Piramidi, Khufu Piramidi ya da Büyük Piramit; günümüzde Mısır'ın başkenti Kahire'nin bir parçası olan Gize'yi çevreleyen antik 'Gize mezar kenti'nde bulunan üç anıtsal piramitten en eski ve en büyük olanıdır. Keops Piramidinin yüksekliği 138 metredir. Tepeden 10 metre kadar aşınmıştır. Bazıları 10-15 ton ağırlığında olan 2.300.000 adet blok taşın üst üste yığılmasıyla oluşturulmuştur. Bir kenarı 227 metre olan dörtgen tabanı 50.524 metrekarelik bir alanı kaplar. Sidney Opera Evi, Sidney'in sembolü ve 20. yüzyılın en ünlü yapılarından biridir. Danimarkalı ünlü mimar Jørn Utzon bu eseriyle 2003 Pritzker Mimarlık Ödülünü kazanmıştır. UNESCO tarafından 2007 yılında Dünya Mirasları Listesine eklenmiştir. 1959'da Sydney'e bir opera binası yapmak için düzenlenen tasarım yarışmasına 32 ülkeden 222 kişi katıldı. Kazanan neredeyse hiç tanınmayan, 40'lı yaşlarında Hollandalı bir mimar, Joern Utzon oldu. Diğer yarışmacıların çoğu gibi binanın yapılacağı yeri hiç görmeden, fotoğraflara bakarak çalışmıştı. Tasarımı, kısmen Sydney'in eşsiz güzellikteki limanında duran yatların yelkenlerinden, kısmen de Meksika'da gördüğü Maya ve Aztek tapınaklarından ilham almıştı. Ürdün'de yer alan Petra Antik Kenti'nin geçmişi MÖ 400 yılına dayanıyor. Petra Antik Kenti, MÖ 400 ila M.S. 106 yılları arasında Nebatilerin başkentiydi. Nebatiler, Fırat ırmağından Kızıldeniz'e değin uzanan ve Suriye ile Arabistan arasındaki sınır bölgesini de kapsayan halktı. Deprem ve ekonomik sıkıntılar ortaya çıkınca, Petra ışıltısını kaybedip zaman içinde unutuldu. Gizemli bir şekilde yüzyıllarca unutulan Petra Antik Kenti, 1812 yılında İsviçreli gezgin Johann Burckhardt tarafından tekrar keşfedildi. 100 kilometre alana yayılan Petra Antik Kenti'nin ilk yapım amacı halen sırrını koruyor. Ancak son araştırmalar Petra'daki El-Hazne altında gizli bir bölüm olduğunu, burada kral mezarlarının yer aldığını kesin bir biçimde ortaya koydu. Petra Antik Kent'teki tiyatro, tapınak, yerleşim alanı gibi tüm yapılar kireç taşından oyma olarak inşa edilmiştir. Blok kaya parçalarına oyulan tapınak, amfi tiyatro, mezarlar ve rölyefler Petra Antik Kenti'nin karakteristik özellikleridir. 2007 yılında açıklanan Dünyanın Yeni Yedi Harikası listesinde, Petra Antik Kenti de yer aldı. Petra Antik Kenti, 1985 yılından bu yana UNESCO Dünya Kültürel Mirası listesinde koruma altında bulunuyor. Brandenburg Kapısı Almanya'nın Berlin şehrinin ana sembollerinden biridir. Batı Almanya, ittifak ülkelerinin desteği yanında serbest piyasa ekonomisi ve demokratik yapısıyla gelişti. Ekonomisi ve siyasi yapısı Sovyet sosyalist sistemine dayanan Doğu Almanya'nın gelişmemesi, buna karşılık Batı Almanya'nın refah seviyesinin yüksek olması nedeniyle 10 binlerce kişi Doğu'dan Batı'ya kaçmaya başladı. Batı Almanya'ya kaçmak isteyenler bunun için en uygun kent olan Berlin'i kullanıyordu. Duvarın amacı Doğu Almanya halkının Batı Almanya'ya kaçmasını önlemekti birçok insan burada hayatını kaybetti. Kule ismini, inşa ettiren firma olan Gustave Eiffel'den alır. Eyfel Kulesi 1887 ile 1889 yılları arasında Gustave Eiffel'in firması tarafından, Fransız Devrimi'nin 100. yıl kutlamaları çerçevesinde düzenlenen Expo 1889 Paris fuarının giriş kapısı olarak inşa edilmiştir. Aslında kulenin mimarı Gustave Eiffel değil, İsviçreli Maurice Koechlin 'in siparişi üzerine tasarlayan Stephen Sauvestre'dir. Kulenin, 7.739.401 Frank 31 Sent tutan inşaat masrafları, Gustave Eiffel'in tahminlerinin 1 milyon frank üstündedir. 1889 yılındaki açılış tarihden önceki 5 ayda 1,9 milyon kişi ziyaret edince, yıl sonuna kadar toplam masrafın 3/4'ü çıkartılmıştır. 3.000 işçi 26 ay boyunca 18.038 adet demir parçayı 2,5 milyon perçinle bir araya getirdi. Hiç ölüm vakası yaşanmamış olması, o günün şartlarında şaşırtıcı bir durumdur. Ancak kule, onu bir utanç lekesi olarak gören Paris halkının tepkisini de çekmiştir. Bazı sanatçılar devasa bir sokak lambasına benzetirken, bir fabrika bacası gibi Paris'in görsel itibarını zedeleyeceğini ileri sürmüşlerdir. Bugün ise Eyfel Kulesi, en güzel mimari yapılarından biri olarak kabul edilir. Parisliler onu Demir Bayan olarak adlandırırlar. Big Ben, Londra'da Westminster Sarayı'nın yanındaki ünlü saat kulesidir. Big Ben, bilinenin aksine saat kulesinin ismi değil, kulenin içinde bulunan çana verilen isimdir. Kulenin aslında ismi 2012 yılında Elizabeth kulesi olarak değiştirilmiştir. Dipnot: Kule zamanla eğiliyor. 0.004 derece eğildiği tespit edilen kule için bu tadilatta çözüm üretilecek. Roma şehrinin merkezinde bulunan bu muhteşem amfi tiyatro başarılı lejyonerlerin ve Roma İmparatorluğu'nun onuruna inşa edildi. Komutan Vespasianus tarafından M.S. 72 yılında inşası başlatılan Kolezyum, M.S. 80 yılında Titus döneminde tamamlandı. İmparatorlar, burada Roma halkını eğlendirmek için, daha çok da kendi eğlenceleri için gladyatör dövüşleri düzenlerdi. Bunlardan başka pek çok halk gösterileri, taklit deniz savaşları, hayvan avcılığı, infazlar, meşhur savaşların yeniden canlandırılması, klasik mitolojiye dayanan dramalar olurdu. Bu arenanın sadece açılışında 5 bin hayvan öldürüldü. Tahminen o günden beri de, Kolezyum'da yaklaşık 1 milyon insan ve hayvan hayatını kaybetti. Yapay bir adanın ortasına dikilmiş bu yapı, yelkeni andıran mimarisi ile denizin orta kısmında bulunuyor. 'Arapların Kulesi' Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri'nde lüks bir oteldir. İsmi 'Yelken Otel' olarak geçmektedir. Otelin dış yüzeyi hem mevcut ağırlığı azaltmak hem de sıcak havanın sirkülasyonunu sağlamak amacıyla büyük bez kumaşlardan yapılmıştır. Bu yönüyle de geceleri projektörlerle aydınlatılan dış yüzeyde değişik renk figürleri oluşmaktadır. Aziz Vasil Katedrali, Moskova, Kızıl Meydan'da soğana benzeyen, rengarenk, kubbemsi çatılarıyla ünlü bir katedraldir. Yaygın bir hata olarak Kremlin Sarayı ile karıştırılır. Tarihe acımasız kişiliğiyle geçen İvan Vasiliyeviç ya da bilinen adıyla Korkunç İvan, çok hırslı ve intikam duygusu yüksek bir liderdi. Düşmanları arasında korku salan, gözü kara ve dengesiz kişiliği ile ünlenmişti. Korkunç İvan, bir yıl sonra 1555 yılında zaferlerini anmak için Trinity Kilisesi'nin yerine yeni bir taş katedralin inşasını emretti. Askeri bir zaferin bir katedral ile kutlanması o zamana kadarki Rus tarihinde görülmemiş bir yenilikti. Dipnot: Bir rivayete göre eserin, bir örneğini başka yerde inşa etmemesi için İtalyan mimarın Korkunç İvan'ın emriyle kör edildiğine inanılıyor. La Sagrada Familia, İspanya'nın Barselona şehrinde bulunan ve modern mimarinin öncülerinden sayılan Antoni Gaudi'nin 1883 yılında devraldığı fakat 1926 yılında bir tramvayın altında kalarak ölmesi sonucu yarım kalan bir bazilikadır. Yapımı halen devam etmektedir. La Sagrada Familia'yı bu denli etkileyici kılan elbette sahilde avucunuzdan kaydırdığınız ıslak kumdan yapılmış gibi duran kuleleridir. Macaristan Parlamento Binası veya Budapeşte Parlamento Binası, Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de yer alan ve Macaristan Ulusal Meclisi'nin bulunduğu binadır. Bina Avrupa'nın en eski yasama binalarından ve Macaristan'ın gözde simgelerinden biri olup popüler bir turistik yerdir. Diptnot: Rönesans ve Barok stillerinden de etkilenen yapı temelde Gotik mimarisinin en güzel örneklerindendir. Partenon, Athena'nın tapınağıdır, M.Ö. 5. yüzyılda Atina Akropol'ünde inşa edilmiştir. Antik Yunan'dan günümüze kalan yapılar arasında en iyi bilinenidir ve Yunan mimarisinin en büyük eseri olarak kabul edilir. Dış cephesinde kullanılan heykeltıraşlığın Yunan sanatının en yüksek noktası olduğu düşünülür.

Şehirlerin sembolü olmayı başaran dünyaca ünlü 25 yapı

KABE - MEKKE