Robinson Crusoe'dan hayata dair 25 alıntı

Bana insanlar arasında özgürce dolaşmaktan ve dünyanın bütün zevklerini tatmaktansa, yalnız olmakla bile daha mutlu olabileceğimi gösterdiği için Tanrı'ya alçakgönüllü bir şekilde ve bütün kalbimle teşekkür ettim. Hiçbir zaman doğru şeyi yapmayan benim gibi bir insan için hata yapmak hiç de şaşılacak bir şey değildi. Hiçbir şeyin eksikliğini duymadan yaşayabileceğime dair belli bir umudum vardı. İnsanlar kendilerini daha iyi durumdakilerle karşılaştırarak sızlanıp yakınacaklarına, daha kötü durumda olanlara bakarak şükretselerdi, yaşamda pek az üzüntü kalırdı. Kaderin garip cilvesine bakın ki insan, duyguları günden güne, hâlden hâle, durumdan duruma göre değişen bir varlık oluyordu. Kötü kullanılan bir servet çoğunlukla en büyük sıkıntılarımızın sebebi haline gelir. İnsanlıktan kopmuş, toplum dışına sürülmüş, yalnız biriydim. Bütün kötülerin içinde, ne kadar kötülük ederlerse etsinler, iyi bir taraf mutlaka vardır. Korkaklar, tehlike olmayan yerlerde daima cesur olurlar. Hayatım bir yandan kederle doluydu, ama öte yandan da tam anlamıyla bağışlanmış bir hayattı. Kendi kendime düşünmenin, düşüncelerimle konuşmanın ve hatta yakarışlarım yoluyla Tanrı'nın kendisiyle konuşmanın, dünyadaki insanların bana verebileceği en büyük mutluluktan bile daha iyi olup olmadığını soruyordum kendime. Henüz önümde yaşayacağıma dair bir ümit göremediğim için nasıl öleceğim diye endişelenmeyi ertesi güne bırakmıştım. Bir kötülükten duyduğumuz endişe, o kötülüğün kendisinden çok daha ağır bir yüktür. Ansızın gelen sevinçler başlangıçta insanı acılar kadar üzüyor. Seninle benim arama büyük bir uçurum kondu. Şartlar değişince insanın içinden ne de gizli, değişik değişik duygular çıkıyor! Bugün sevdiğimizden ertesi gün nefret ediyor, bugün aradığımızdan ertesi gün kaçıyor, bugün arzuladığımızdan ertesi gün korkuyoruz; korkmak ne kelime, düşüncesi bile titretiyor. Sahip olamadığımız şeyler yüzünden yaşadığımız hoşnutsuzluk, elimizdekiler için şükretmeyi bilmemekten ileri geliyordu bence. Belki de ummadığınız bir anda yakınınızda duran bir dosta sahipsinizdir. İnsanlardan korkmanın ne olduğunu bilenler daima böyle bir pusu altında yasamanın ne demek olduğunu çok iyi anlayabilirler. Biz zaten hep böyleyizdir; bir şeyin değerini, ancak o elimizden gittiği zaman anlarız! Ama insanın aklını başına toplaması için, hiçbir zaman geç sayılmaz. Hor kullanılmış bir mutluluk, çoğunlukla en büyük yıkımlara yol açar. Dilediğimiz birçok şeyin özel bir yolda gerçekleşebileceğini, ama her dilediğimize gökten mucize yollu bir karşılık bekleyemeyeceğimizi, bunun böyle olmasının da bizim iyiliğimize olduğunu açıklamasını istedim. Hatta daima insanlar işlerini, gördükleri iyiliklerden fazla görecekleri menfaate göre uydururlar. Ağlayabilseydim ya da acımı söze dökebilseydim açılırdım, çektiğim acı da dinerdi.