Edebiyatımızın kedisever yazar ve şairleri

Eski edebiyatımızın da kedi severleri vardı ve Hirrenâme'ler yazmışlardı. En sevimlisi 2. Bayezid devri şairlerinden Meâli'nindir. 'Hub âvâz ile şâm ü seher mavlayan' sevgili pisisi ölünce mersiye niyetine uzun bir manzume yazan Köse Meâli'nin Hirrenâme'sinin nakarat kısmı şöyledir: 'Nidelüm ah pisi neyleyelüm vah pisi!' 'Kırk yıllık Kâni olur mu Yani' deyimiyle meşhur olan Ebubekir Kâni Efendi'nin de mektup tarzında yazılmış mizah ve hiciv dolu Hirrenâme'si vardır. Galata Mevlevihânesi'nin seçkin hücre-nişinlerinden rind-meşreb şair Fasih Dede büyük bir kediseverdi. Kırk kedisi vardı; otuz dokuzu kendisinden önce ölmüş, hepsini kefenleyerek dergahın dergahın mezarlığına gömmüştü. Kırkıncı kedisi kara bir kediydi; onunla birlikte öldü ve birlikte gömüldü (1699). Tanzimat devrinde de Nâmık Kemal, Mahmud Nedim Paşa'yı hicvetmek amacıyla manzum bir Hirrenâme yazmıştır. Aynı devrin önemli yazarlarından Samipaşazâde Sezâi'nin ise Kediler adlı modern bir hikayesi vardır. Servet-i Fünun deyince aklımıza ilk gelen Tevfik Fikret'in Zerrişte adlı kedisi için yazdığı şiirdir. Nurullah Ataç, bir yazısında bir yazısında Fikret'le alay eder. 'Zerrişte diye kedi adı mı olurmuş? 'Gel pisi pisi, Zerrişte!'demek gülünç değil mi? Ama Fikret herhalde 'Gel pisi pisi' demeyi de bayağı bulur, belki de 'Oh! Şitab et, Zerrişte!' diye çağırırdı.' Fikret'in çocuklar için yazdığı Şermin'deki Rengin biraz daha kediye benzer. Sıradan sokak kedilerini yazmak da Hüseyin Rahmi ve Ahmed Rasim gibi yazarlara düşmüştür. Hüseyin Rahmi'nin Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç'ında ise, Emeti Hanım, komşularıyla yakında dünyaya çarpacağı söylenen Halley kuyruklu yıldızı hakkında dedikodu ederken üzerine bastığı küfr çöker. Bu arada, o küfede çırpınırken kediler taşlığa sahanlarla soğusun diye dizilmiş yemekleri siler süpürürler: 'Ne olacak, aygır gibi kediler bütün yemeklerimi yediler. Kuyruksuzun ağzı, burnu bıyıkları bütün sütlaç içinde idi. Bizim soysuz Ceylan da yabancı kedileri dövüp evden kovacağına onlarla birlik oldu. Tıka basa karnını doyurdu. Bakınız incir ağacı çıktı, yalanıp duruyor, tımarsız yezid...' Ahmet Rasim, bir Ramazan sohbetinde eski hayatımızda kedinin yerini ve kedisever insan tiplerini ve hırsız kedilerin marifetlerini çok güzel anlatmıştır. Tanburi Cemil Bey,neşeli olduğu zamanlarda bahçeye çıkıp bir yandan kedilerle ilgilenirken bir yandan da oğlu Mesut Cemil'e kedicilik dersleri verir, ölen kedilerinin hikayelerini anlatırmış. Cemil Bey'in çok sevdiği, adı da Tekir olan iri bir tekiri varmış; 'Hop Tekir!' diye seslenince sıçrayıp tavanda asılı duran bir meşin topa tırnaklarıyla tutunur, 'İn!' emrini alıncaya kadar öyle kalırmış. Kediciliği babasından öğrenen Mesut Cemil de hakiki bir kediseverdi ve belki de edebiyatımızın en güzel hikayelerini o yazmıştı. Babası Cemil Bey'in kediseverliğini de onun Tanburi Cemil'in Hayatı (1947) adlı kitabından öğreniyoruz. 'Kedilerin biraz himmetle bir opera parçacısını teganni edecek derecede zengin' bir sese sahip olduklarını söyleyerek şöyle devam eder: Refik Halit Karay'ın kedisiyle çekilmiş fotoğrafı vardır. Tanpınar'ın kedisiyle fotoğrafı bulunur. Ataç, kedi sevmeyenlerle anlaşamayacağını söylerdi. Ne var ki ona göre, bu güzel mahlukların asıl üstün tarafları, kurnazlıkları değil, köpeklerin aksine, insanlaşmaya çalışmamalarıdır. İnsanlara vergi bir şeyi, yani zekayı hayvanlarda aramak saçma! Osman Cemal Kaygılı'nın 'Tekin Olmayan Kedi' adlı güzel bir hikayesi vardır. Nahid Sırrı Örik ise Aile dergisinin Yaz 1949 tarihli sayısında yayımlanan 'Kaybettiğim Kediye Dair' başlıklı yazısında 'Buldum' adlı kedisiyle arasındaki ilişkiyi uzun uzadıya anlatır. Necip Fazıl, kediyi sessiz gecelerde esrarlı bir tefekkür arkadaşı gibi görenlerdendir. Onu Edgar Allen Poe, Henry James, Emile Zola ve 'Yazar olmak istiyorsanız kedi besleyin!' diyen Aldous Huxley gibi ünlü kediseverlerin sınıfına dahil edebiliriz. Peyami Safa, Fatih Harbiye adlı romanında, alafrangalık heveslisi Neriman'ın ağzından, şarklıların kedileri, garplıların ise köpekleri niçin çok sevdiğini açıklar. Asaf Halet Çelebi, edebiyatımızda kedi şiiri yazan şairlerden biridir. 1939 yılında Ses dergisinde yayımlanan 'Kedi' adlı kısa denemesinde kedilerin her zaman en iyi dostları olduğunu ve canını hiç sıkmadıklarını söyler. Yazı şu masalsı cümlelerle noktalanmaktadır: 'Benli Bahri Şehzâde bir kedi idi ve tekinsiz konakta fakir kız bir lokma kendi yer, bir lokma ona verirdi ve Benli Bahri 'Miyav!' derdi. Bir gün kız onu takip etti. Yedi senelik yolu bir saatte geçti, fakat bu sır faşolunca Benli Bahri artık kedi olamadı.' Safiye Erol ve Sâmiha Ayverdi de kedileri çok seven ve onların dilinden çok iyi anlayan yazardı. Safiye Erol'un 'Kedinâme' ve 'Kedi Bey' başlıklarını taşıyan iki güzel yazısı vardır. Sâmiha Ayverdi'nin ise Dünden Bugüne Ne Kalmıştır (2006) adlı kitabında altı adet kedi yazısı vardır. Garip akımıyla birlikte kediler de 'sosyal içerikli' şiirde yerini aldılar. Orhan Veli, Kuyruklu Şiir'inde ciğercinin kedisine fena halde içerleyen sokak kedisinin dilinden konuşur. Ece Ayhan'ın Bakışsız Bir Kedi Kara'sı, Bilge Karasu'nun Göçmüş Kediler Bahçesi ve Erhan Bener'in Kedi ve Ölüm'ü dahil edilmezse liste eksik kalır. Hanım filmiyle kedi-insan ilişkisini çarpıcı bir biçimde anlatan Halit Refiğ ve eşi Gülper Hanım da kediseverlilikle ünlüdürler. Gülper Refiğ'in kedilerini anlattığı 'Kediciklerim' adlı kitabı da vardır. Dünya edebiyatında ise kedisever edebiyatçıların sayısı saymakla bitmez... '10 ünlü yazar ve hayvan dostları' haberimize ulaşmak için lütfen tıklayınız...

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Edebiyatımızın kedisever yazar ve şairleri

KEDİLERE HAS ŞİİR TÜRÜ