Cengiz Aytmatov’a dair az bilinen 13 ilginç gerçek

🔸 12 Aralık 1928 tarihinde Kuzeybatı Kırgızistan'daki Talas eyaletinin Şeker köyünde doğdu. 🔸 Babası Torekul Aytmatov, Sovyet Kırgızistan'ında seçkin bir devlet adamıyken 1937'de Türklüğü ve Türk birliğini desteklediği için tutuklandı ve bir daha haber alınamadı. 🔸 İçlerinde dönemin Kırgızistan başbakanının da bulunduğu 137 kişiyle birlikte 1938'de kurşuna dizildi ve Kırgızistan'da Çön Taş denilen yerde, eski tuğla fabrikasına gizlice gömüldüler. 🔸 Bir Tatar kızı olan annesi tiyatro aktristiydi. Aytmatov'un çocukluğunu en çok etkileyen kişilerden biri, babaannesi Ayımkan'dı. 🔸 Yazarın babaannesi, Kırgız gelenek göreneklerine bağlı bir hanımdı ve halk türkülerini, ağıtları, masalları çok iyi bilirdi. Aytmatov babaannesi Ayımkan'ın masallarını ve türkülerini dinleyerek büyüdü. 🔸 Cengiz Aytmatov'un çocukluğu, Ekim devriminin Kırgızistan'ın dağlık yörelere ulaştığı, sistemin yeni yeni bu bölgelere yerleşmeye başladığı yıllara rastladı. 🔸 Yeni düzene ayak uydurmaya çalışan genç kuşak da, toplumdaki yerlerini almak zorundaydı ve genç Aytmatov, bu dönemde kolhoz tarlalarında çalıştı. 🔍 Hangi edebiyatçı, neden hapis cezası aldı? 🔸 Yetişkin nüfusun savaşta olmasından dolayı, gençlerin çalışması gerekiyordu. Aytmatov da henüz on dört yaşındayken Rusça okuyup yazabildiği için köyündeki sekreterlikte tarım makinelerinin sayımı, vergi tahsildarlığı gibi işlerde çalıştı. 🔸 Okuma yazma bildiği için, cepheden gelen ölüm haberlerini ailelere iletme görevi de ona verilmişti. Anlattığına göre, en zor görevlerinden biri, savaşta çocukları veya eşleri ölen kişilere yakınlarının ölüm haberini vermekti. 🔸 Aytmatov, sonraki yıllarda kaleme aldığı eserlerinin pek çoğunda savaşın acımasızlığını, soğukluğunu daha çok cephe gerisindekilerin yaşadıklarıyla anlatacaktı. 🔸 Savaşın ardından, Şeker Köyü'nden Kazakistan'a giden Aytmatov, Cambıl Veterinerlik Teknik Yüksekokulu'nda okudu. Buradan sonra Bişkek'e giderek Frunze Tarım Enstitüsü'nde eğitimine devam etti. 🔸 Daha sonra, Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü'ne geçen Aytmatov, yazmaya 1952'de 'Pravda' gazetesinde başladı. Yazdığı eserlerle üne kavuşmasının ardından, 1957 senesinde Sovyet Yazarlar Birliği'ne üye olarak kabul edildi. 🔸 Povesti Gori Stepey (Dağlar ve Steplerden Masallar) adlı öykü kitabıyla büyük ün kazandı. Bu eseri, 1963'te Lenin Ödülü'ne lâyık görülerek, aynı zamanda en genç Lenin Ödüllü yazar oldu. 🔍 Maksim Gorki'ye dair az bilinen 10 ilginç gerçek 🔸 Cengiz Aytmatov'un savaş trajedisini anlatan en çarpıcı eseri, 1957 tarihli Yüz Yüze adlı romanıdır. 🔸 Otobiyografik bir eser olarak nitelendirilebilecek özelliklere sahip olan Yüz Yüze romanındaki karakterler gerçektir ve savaştan kaçan kendi köylüsü olan İsmail'in öyküsünü konu almıştı. 'Bu katliamdan ancak kendini koruyanlar sağ çıkar… Rüyamda bile görmediğim, ata-babalarımın bile görmediği dünyanın öbür ucundaki savaşa neden gideyim. Ne olursa olsun, kendi ayağımla ölüme gidemem, yaşanacak bir günlük ömrüm kalmışsa, onu evimde, istediğim gibi yaşayarak geçiririm.' 🔸 Eserlerini, Kırgızca ve Rusça olarak kaleme alan Aytmatov, eserlerinin çoğunda tema olarak aşk, dostluk, savaş döneminin acıları ve kahramanlıklarını konu aldı. Kırgız gençliğinin gelenek ve göreneklerine bağlılığını işledi. 🔸 Aytmatov, milletinin tarih boyunca kazandığı sosyal, kültürel, ahlaki, edebi, askeri yani bütün maddi ve manevi zenginliğini eserlerine yansıtmıştı. 🔸 Yaşadığı coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerlerini, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıya döküp ölümsüzleştirmişti. 🔍 Cengiz Aytmatov'un edebiyata kazandırdığı 10 kitap 🔸 Halkının içine düştüğü zor durumları eserlerinde en güzel şekilde anlatan Cengiz Aytmatov eserlerinde kendi ifadesi ile 'tipik insanı' ortaya koymaya çalışmıştı. 🔸 Hikâyelerinde milli hafızaya ait efsane, destan, masal ve türküler ile bunların oluştuğu şartları ve insanları kullanmış; bunu Kırgız Türk kültürünü maddi ve manevi zenginliğiyle yeniden hatırlatmak için yapmıştı. 🔸 Cengiz Aytmatov'un eserleri, Türkçe'nin yanı sıra 150'den fazla dile tercüme edilerek milyonlarca baskıya ulaştı. Aytmatov, 1958'de Kırgız Yazarlar Birliği Prezidyumu üyeliğine, 1962'de de Kırgız Sinematografi İşçileri Birliği Birinci Sekreterliğine getirildi. 🔸 Aytmatov'un her biri eşsiz edebi değere sahip eserleri şu şekilde: Dağlar Devrildiğinde, Darağacı, Gün Olur Asra Bedel, Fuji-Yama, Beyaz Gemi, Selvi Boylum Al Yazmalım, Elveda, Gülsarı, Dağlar ve Steplerden Masallar, İlk Öğretmenim, Cemile, Yüz yüze, Zorlu Geçit, Toprak Ana, Cengiz Han'a Küsen Bulut, Çocukluğum, Kızıl Elma, Hiroşimalar Olmasın, İlk Turnalar, Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek, Sultan Murat, Dişi Kurdun Rüyaları, Kassandra Damgası. 🔸 İlerleyen yıllarda politikaya da atılan Aytmatov, Kırgızistan Meclisinde Talas Bölgesi Milletvekilliğinin yanı sıra, Kırgızistan'ın Benelux Devletleri Büyükelçiliğini de yaptı. Uluslararası diyalog çalışmalarıyla da adından söz ettirdi. 🔍 Cengiz Aytmatov'dan 20 alıntı 🔸 İkinci Dünya Savaşı sonrası yazarları arasında yer alan Aytmatov'un kendini kanıtlamasını sağlayan kitabı Cemile olmuştu. Fransız şair, roman ve deneme yazarı Louis Aragon, Cemile'yi 'dünyanın en güzel aşk hikâyesi' olarak tanımlamıştı. 🔸 Yazarın konusunu gerçek hayattan aldığı eser, insanın iç yaşama ve coşku hali olan aşkın, dışarıdan evlilik, gelenek ve toplum değerleri gibi birçok öğeyle baskılanmaya ve kuşatılmaya çalışılmasını hikâye eder. Ancak, romanda savaş konusu bu kez arka planda yoğun bir şekilde işlenir. 🔸 Cengiz Aytmatov, kaleme aldığı 'Dişi Kurdun Rüyaları' ve 'Elveda Gülsarı' romanlarında, sadece insanların değil, hayvanların da psikolojisini başarıyla anlatmıştı. 🔸 Romanlarında kurt ve at gibi hayvanlara yer vermiş, onlara insani özellikler atfetmiş ve bunda da başarılı olmuş dünyadaki sayılı yazarlardan biriydi. Bu konuda Zooloji konusunda aldığı eğitimin payı oldukça önemlidir. 🔸 Elbette Aytmatov deyince bizlerin aklına gelen ilk şeydir Selvi Boylum Al Yazmalım. Türk sinemasının başyapıtlarından biri sayılan bu film, Cengiz Aytmatov'un aynı isme sahip romanından almıştı. 🔸 Yönetmenliğini Atıf Yılmaz'ın yaptığı 1977 yapımı filmin başrollerinde Kadir İnanır ve Türkân Şoray oynamıştı. Hâlen Türk sinemasının mihenk taşlarından biri olarak kabul edilir. 🔸 Aytmatov'un Kızıl Cooluk Calcalım (Al Yazmalım) adlı hikâyesi, uçarı bir kişiliğe sahip İlyas ile Asel'in saf aşkını, evlenmelerini ve bir süre sonra yollarının ayrılmasını konu edinir. 🔸 Hikâye, İkinci Dünya Savaşı sonrası Kırgızistan coğrafyasından ve yaşayışından derin izler taşır. Fikriyat

Cengiz Aytmatov’a dair az bilinen 13 ilginç gerçek

BABASI KURŞUNA DİZİLDİ