Cemil Meriç'in Kültürden İrfana kitabından 20 alıntı

Anlamak istemiyoruz ki hiçbir zafer bedava kazanılmaz. Gerçekten dürüst kalabilen, kendi kalabilen, menfaatlerin dışına çıkabilen parmakla gösterilecek kadar az. Sevgi, düşünmenin ilk ve vazgeçilmez şartıdır. Kültürün dün de, bugün de, yarın da tek taşıyıcısı vardır: Kitap. Hiçbir düşünce emeksiz fethedilemez. Her din, bir zihniyet şekillendirir bünyesinde. Ama İslamiyet, diğer dinlerden farklı olarak, belli bir siyasi teşkilatlanmadır, bir hayat felsefesidir, bir kurallar bütünüdür. İrfan kendini tanımakla başlar. Kendini tanımak, önyargıların köleliğinden kurtulmaktır. Önyargıların ve yalanların. İbadet bütün değerini duygudan alır, bu duygu ahlak duygusudur. İslâmiyet hem küstahlıkları önleyecek ilâhi bir irşattır, hem de ümitlerimizi sonsuzca kanatlandıracak bir teşvik. Tarihimiz mührü çözülmemiş bir masal hazinesi. Ne Batı'yı tanıyoruz, ne Doğu'yu. En az tanıdığımız ise, kendimiziz. Hadis-i Kudsi, 'Nefsini bilen, Rabbini bilir' buyurur. Böyle bir bilgeye fert olarak da, cemiyet olarak da, beşeriyet olarak da, en çok şimdi muhtacız. Zafer, ızdıraba katlanmasını bilenindir, zora başvuranın değil. Akif hem bir ülkenin sesidir, hem de bütün bir kıtanın. Safahat'ı okuyun, sonsuz bir zevkin yanı sıra birçok hakikatlere âşina olacaksınız. Hem bir edebiyat şöleni, hem de bir iman tazeliği. 1928'de alfabeye başlayan bir millet 1936'da nasıl kendini ifade edecek edebiyat şaheserleri yaratabilir? Olimpos dağının çocukları Hira dağının evlatlarını asla kabullenemeyecektir. Televizyon kültürü diye bir mefhum tanımıyorum. Televizyon, aylak, şuuru iğdiş edilmiş, hiçbir zaman okumak ve düşünmek alışkanlığı kazanmamış sokaktaki adam için icat edilmiş bir nevi afyondur. Karanlıkları devirmek ve aydınlık bir çağın kapılarını açmak için en mükemmel silah kalem. Irkçılık Fransa'da doğdu, Almanya'da gelişti, Amerika'da uygulanmaktadır. Üç kıtaya hâkim olmuş bir medeniyetin dünyaya adalet ve kardeşlik dağıtmış bir ülkenin hiçbir zıpçıktı 'uygarlığı' taklide ihtiyacı yoktur. Bir milletin hakiki tarihi, edebiyatından anlaşılabilir. Fazilet sahibi olmak için mutlaka dindar olmak gerekmez. Bazı dindarlar faziletli olur, bazıları olmaz. Fazileti inançta değil, amellerde aramalıyız. İtikat halis ise amelde tezahür eder. Onsekizinci asır, Avrupa'nın inançlarına ters düşen her şeye, batıl inanç diyordu.