Arama
Yıldız Albümleri’nden fotoğraflarla Abdülhamid’in hizmetleri
Üç kıtaya hükmeden büyük bir imparatorluğun en zor dönemlerinin mirasını omuzlarına alan bir hükümdardı, Abdülhamid. Devlet-i Aliyye'nin 34'üncü padişahı ve İslâm'ın 113'üncü halifesi olarak, dünyanın en buhranlı döneminde tahta çıkmıştı. Osmanlı Devleti'nin yükselmesi için bilim, teknoloji ve sanayiye daima büyük önem verdi. Özel merakı olan Yıldız Albümleri'nden fotoğraflarla, Sultan Abdülhamid'in bu topraklara yaptığı hizmetleri sizlerle buluşturuyoruz.
Savaşın ağır yüzü, cephede olanlardan çok, arkada bıraktıklarında görülür. 1877 yılında Osmanlı-Rus savaşı sırasında, İstanbul'a 400 bin kişi göç eder.
Göçmenler sokaklarda, cami avlularında barınmaya çalışır. Büyük bir trajedi yaşanır. Sultan Abdülhamid, özellikle çocuklar ve bakıma muhtaç insanlar için, bir Darülaceze kurulmasını ister.
Nakdi ve kıymetli eşyalarını, yapımı için bağışlar. Okmeydanı'nda kurulan Darülaceze, bugün de hizmetlerini sürdürüyor.
Sultan Abdülhamid'in en büyük meraklarından biri, "Tebaam nasıl yaşıyor?" idi.
Bu merakını gidermek için fotoğrafçılardan özellikle yaşama dair fotoğraflar çekmeleri konusunda isteği olduğu biliniyor.
Albüm sayfaları arasında, Balkanlardan, Kuzey Afrika'ya, Anadolu'nun uzak diyarlarından İstanbul'a kadar, "insan manzaraları" karşısında, nasıl bir duyguya kapıldığını bilmek olanaksız. Ancak sadece bu fotoğrafları istemesi bile "şefkat" duygusunun karşılığı olarak düşünülebilir.
19'uncu yüzyılın ikinci yarısı ile birlikte başlayan demiryolu hamlesi, yeni yerlerin ulaşılabilir olmasını sağlamıştı. Özellikle Balkan coğrafyası, bu konuda başı çeker.
Fotoğrafçılar, bilinmeyenleri keşfetmek için, bu yeni yolları izleyerek yeni yerleri fotoğraf düzlemine taşımışlardı.
Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu içinde, çok farklı fotoğrafçıların Balkan coğrafyasına dair birçok albümünün olması, buralara olan ilgiyi açıklayabilir. Şüphesiz ki bu ilginin, sadece Osmanlı'da değil, başka ülkelerde de olduğunu 19'uncu yüzyılda Balkanlarda gelişen olaylarla anlamak mümkün.
Üç kıtaya yayılmış imparatorluğun her kendi, ulaşılması gereken yerlerdi.
Buralara atanan yöneticiler aracılığıyla yöreye ait bilgiler, tabii ki başkente geliyordu. Ancak Sultan'ın bu bilgilerin yanı sıra, "gerçeğin temsili olan fotoğraf" aracılığı ile de bu kentlerin bilgisine sahip olmak istediği biliniyor.
Bu kentlerin içinde, en ilgi çekeni şüphesiz ki Kudüs'tür. Kudüs üzerine birçok albümün olması, bu merakın ifadesidir.
Osmanlı'nın yüzlerce yıllık serüveninde, imparatorluğun devamlılığını sağlayan Anadolu insanıydı. Anadolu insanının yaşadığı kentler, Sultan Abdülhamid'in ilgisini her zaman çekmişti.
Bu ilgi, fotoğraflarda karşılık buldu. Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu içinde, 19'uncu yüzyıl Anadolu kentlerinin büyük çoğunluğunun fotoğrafları yer alır.
Fotoğraflar genel görünüşlerden, sokak aralarına kadar, kentlerin bilgilerini içerir. Sultanın bu fotoğraflara çok ayrıntılı baktığı fotoğraflarda yer alan olumsuzlukları dile getirdiği bilinen bir gerçekti.