Karabağ'ın incisi: Şuşa

◾ Uzun yıllar boyunca Ermenistan'ın işgali altında kalan Şuşa, Karabağ bölgesinin en önemli şehri konumunda. Bir kültür ve doğa merkezi olan şehir, Azerbaycanlılar için büyük önem arz ediyor. Şuşa nerede? Dağlık Karabağ bölgesinde bulunan şehir aynı zamanda Azerbaycan'ın kültür başkentidir. Azerbaycan'ın bağımsızlık öyküsü ◾ Şuşa, tarihsel olarak Azerbaycan'ın kültürel ve sosyo-politik hayatının önemli merkezlerinden biri olmuştur. ◾ Zengin ve görkemli bir tarihi olan Şuşa, Azerbaycan halkının tarihi geleneklerinin bir sembolü niteliğindedir. Azerbaycan tarihinin kırılma noktaları ◾ Şehir, eski Hocalı-Gedebey kültürünün mevcut olduğu en eski yerleşim yerlerinden birinde kurulmuş ve kalıcı bir insan meskeni olmuştur. ◾ Şuşa'nın çevresindeki kadim yerleşimler, bu bölgenin Azerbaycan'ın tarihi olarak en eski topraklarından biri olduğunun göstergesidir. Azerbaycan-Türkiye dostluğunun timsali: Çırpınırdı Karadeniz şiirinin hikayesi ◾ Şuşa olmadan Karabağ, Karabağ olmadan Azerbaycan olmaz. ◾ 18. yüzyılın ortalarında Karabağ hanı Penahali Han tarafından kurulan Şuşa zaman içerisinde Azerbaycan'ın en önemli şehirlerinden biri haline geldi. Ölüm döşeğindeyken bile Azerbaycan'ın yardımına koşmuştuk ◾ Başlangıçta bu yerleşim yeri Penahali Han'ın onuruna 'Penahabad', daha sonra 'Şuşa kalesi' ve 'Şuşa şehri' olarak adlandırılmıştır. ◾ Penahali Han'ın hakimiyeti döneminde şehirde büyük imar işleri yapılmış, İbrahimhalil Han döneminde ise Şuşa kalesinin surları ve stratejik öneme sahip kaleler inşa edilmiştir. Azerbaycan'da Kanuni dönemine ait belge bulundu ◾ Şehir kısa sürede önemli ölçüde büyümüş, doğal güzellikleri, yüksek binaları ve muhteşem kale surlarıyla dikkatleri üzerine çekmiştir. ◾ Şuşa'nın bir anıtlar şehri olduğunu söyleyen Haydar Aliyev, şehrin Azerbaycan için olağanüstü önemini vurgulamış ve 'Şuşa olmadan Karabağ, Karabağ olmadan Azerbaycan olmaz.' demiştir. Azerbaycan'da tarihi belgeler sergilendi ◾ Şuşa'ya 'Karabağ'ın atan kalbi' denilmesi boşuna değildir. Ulusal mimari tarzıyla öne çıkan Şuşa orta çağ kent mimarisinin değerli bir örneğidir. ◾ Azerbaycan'ın fethedilemeyecek kalesi, kültür mabedi olan bu kadim kentin kendisi de tarihi bir eserdir. Her biri değerli sanat eserleri olan Han ve Gahal mağaraları, Şuşa kalesi, Hurşidbanu Natavan'ın, General Mehmandarov'un, şair ve ressam olan Mir Muhsun Navvab'ın, İbrahim Han'ın ve kızı Gara Büyükhanım'ın kaleleri, Gence kapıları, Gövhar Ağa Camii, ticaretin ana merkezi olan Rastabazar, muhteşem kale duvarları ve kendine has mimari tarzda inşa edilmiş diğer yapılar şehre gelen ziyaretçileri kendine hayran bırakmıştır. Azerbaycan'ın 'devlet olma' savaşında 'tek millet' ◾ Şuşa, temiz havası ve tıbbi değeri açısından da önemli bir şehir olarak kabul edilir. Deniz seviyesinden 1403 metre yükseklikte inşa edilen bu güzel şehir, Turşsu adındaki maden suyuyla da tanınmış, insanların Ermenistan işgalinden önce tatil beldelerinde dinlenip tedavi gördükleri bir yer olmuştur. ◾ Karabağ'ın incisi Şuşa, Azerbaycan'ın kadim tarihine ayna tutmaktadır. Bu şehir Azerbaycan milli kültürünün merkezi, şiirinin ve müziğinin beşiğidir. Azerbaycan'da Nuri Paşa Kütüphanesi açıldı ◾ Karabağ Hanlığı'nın başkenti Şuşa'ya tarihte 'Küçük Paris', 'Kafkasya'nın sanat mabedi', 'Azerbaycan müziğinin beşiği' ve 'Doğu konservatuarı' denilmiştir. ◾ Şuşa, aynı zamanda dünya kültür hazinesine büyük katkılarda bulunmuş birçok önemli sanatçı, müzisyen, mimar, ressam ve yazarın, şahsiyetin yetiştiği bir yer şehirdir. Azerbaycan sineması Roma'da görücüye çıktı ◾ Şuşalı meşhur besteci Üzeyir bey Hacıbeyli'nin önemli çalışmalarıyla Azerbaycan'da ilk defa profesyonel müzik eğitiminin temelleri atılmıştır. ◾ Üzeyir bey Hacıbeyli, Azerbaycan opera müziğinin kurucusu olarak tanınmasının yanı sıra yetenekli bir gazeteci, oyun yazarı, eğitimci ve müzikolog olarak da Azerbaycan tarihinde iz bırakmıştır. Azerbaycan'da Şuşa şehitleri anıldı ◾ Bu büyüleyici şehir aynı zamanda Cabbar Garyagdıoğlu, Gurban Pirimov, Bülbül, Seyid Şuşinski, Han Şuşinski, Reşid Behbudov, Niyazi, Fikret Emirov, Süleyman Alasgarov gibi sanatçıların da vatanıdır. ◾ Şuşa'nın Türk dünyasına bahşettiği en önemli şahsiyetlerden birisi de hem Azerbaycan hem Türkiye'de politikada ve düşünce tarihinde değerli bir yeri olan gazeteci, yazar, hukukçu Ahmet Ağaoğlu'dur. Dünyayı işgal eden dil: İngilizce ◾ Kültür, sanat ve eğitim merkezi olan Şuşa, düşmanların da daima ilgisini çekmiş, tarih boyunca hain saldırıların hedefi olmuştur. ◾ Azerbaycan'a yönelik askeri saldırı sonucunda Ermenistan 8 Mayıs 1992'de Şuşa şehrini işgal etmiş ve sistemli bir şekilde Azerbaycan Türklerinin şehirdeki tarihi ve kültürel mirasını yok etme politikası izlemiştir. Şehirlerinden kan sızan medeniyet: Vahşi Batı ◾ Şehirde Azerbaycan tarihini yansıtan binlerce anıt yıkılmış ve tarihi çarpıtmaya yönelik çalışmalar kasıtlı olarak Ermeniler tarafından yapılmıştır. ◾ Ancak Azerbaycan halkı bu işgali hiçbir zaman kabullenmemiştir. Topraklarını geri almak ve toprak bütünlüğünü yeniden sağlamak için 27 Eylül 2020'de başlayan 44 günlük Vatan Savaşı sonucunda tarihi adalet sağlanmış ve 8 Kasım'da Şuşa şehri işgalden kurtarılmıştır. Gönül coğrafyamız ◾ Zaferin ardından Şuşa, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in 7 Mayıs 2021 tarihli kararnamesiyle Azerbaycan'ın kültür başkenti ilan edilmiştir. Ayrıca yine Cumhurbaşkanı kararnamesiyle 2022 yılı 'Şuşa Yılı' ilan edilmiştir. ◾ Uzun bir aradan sonra Mayıs 2021'de her Azerbaycanlı için kutsal olan Şuşa'da, Cıdır ovasında geleneksel 'Hari Bülbül' müzik festivali düzenlenmiştir. Yeni dünya düzeni nasıl kuruldu? ◾ Festivalin açılış töreninde Aliyev, Şuşa ile ilgili duygularını dile getirerek, '30 yıl bugünü bekledik, 30 yıl vatan hasretiyle yaşadık. Bu harika geleneği sürdürmeye devam edeceğiz ve bundan sonra Şuşa'da her yıl 'Harı Bülbül' festivali yapılacak.' demiştir. ◾ Aynı zamanda 39 yıllık Vagif Şiir Günleri, Şuşa'nın kurtuluşunun ardından bu tarihi şehirde Haydar Aliyev Vakfı tarafından yeniden düzenlenmiştir. Görünüyorum O Halde Varım ◾ 29 yıl sonra hemşerileri yine zamanının büyük şairi, düşünürü ve devlet adamı Molla Panah Vagif'i ziyarete geldiler. ◾ Şairin türbesinin restorasyondan sonra açılış töreni yapıldı. Cumhurbaşkanı Aliyev'in Şuşa'yı Azerbaycan'ın kültür başkenti ilan etmesi, burada Harı Bülbül Müzik Festivali'nin ve Vagif Şiir Günleri'nin düzenlenmeye devam etmesi sadece Şuşa'da değil, topraklarını işgalden kurtaran ve toprak bütünlüğünü sağlayan Azerbaycan'ın tamamında kültür hayatına önemli katkı sağladı. Dünya tarihinin en trajik olaylarından biri: Çocuk Haçlı seferleri ◾ Bugün bütün Azerbaycanlılar Şuşa'yı manevi başkent olarak görüyorlar. Bu hususta kısa zaman önce Dünya Azerbaycanlılarının 5. Kongresi'nin -Zafer Kongresi'nin- özellikle Şuşa'da gerçekleşmesi Cumhurbaşkanı Aliyev'in de söylediği gibi tarihi önem taşıyor. ◾ Şuşa ile ilgili bir diğer sevindirici olay da Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatının (TÜRKSOY) 31 Mart'ta Bursa'da gerçekleştirilen Kültür Bakanları Daimi Konseyi toplantısında Şuşa'nın 2023 yılında Türk dünyası kültür başkenti ilan edilmesi oldu. Kağıttan ırmağa: Medeniyetimiz ◾ 2023'te Azerbaycan, çeşitli etkinlikler düzenleyerek, kültürel mirasını diğer Türk devletlerine, aynı zamanda tüm dünyaya daha yakından tanıtma çabası içerisinde. ◾ 44 günlük Vatan Savaşı'nda 28 yıllık Ermeni işgalinden kurtulan, bir zamanlar tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dünyaca ünlü Şuşa şehrinin bundan sonra 'Türk Dünyasının Kültür Başkenti' misyonunu yerine getirmeye hazırlanıyor. Biz'den Ben'e: Kişisel gelişim ◾ Ermenistan işgalinden kurtarılan Karabağ'ın sembol şehri Şuşa'da birçok tarihi yapı bulunuyor. Bu yapılardan bazıları işgal döneminde zarar görürken bazıları ise tamamen yıkılmış durumda. Kapitalizm klasik üretebilir mi? ◾ Şehir otuz yıla yakın süren Ermeni işgalinin yaralarından kurtarılmaya çalışılıyor. Şuşa'da bulunan tarihi yapılar büyük bir titizlikle restore ediliyor. Bu içerikte Anadolu Ajansı'ndan veriler ve cümleler kullanılmıştır. İslam uygarlığında gelişen bilim Avrupa'ya nasıl ulaştı?