Cezayir halk direnişinin sembolü: Barut Dansı

🔹 Cezayir'de günümüzde doğal neşe ve mutluluğun ifadesi olan folklorik 'barut dansı', Fransız sömürgeciliğine karşı özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinde Cezayir ulusal kimliğinin oluşmasında önemli rol oynadı. 🔹 Bu yıl on dokuzuncusu düzenlenen Akdeniz Oyunları'na ev sahipliği yapan Cezayir'in Oran kenti, sporun yanı sıra uluslararası basının dikkatini çeken sosyal ve kültürel etkinliklere de sahne oldu. 🔹 Oran'daki meydanlarda çokça sergilenen halk oyunlarının bir çeşidi olan barut dansı, tarihten gelen ritüelleriyle Cezayir toplumunun ulusal ve kültürel kimliğini yansıtan önemli bir miras olarak genç nesillere aktarılıyor. 🔹 İnsanların yaşadıkları hayatın kendisinin bir ürünü olan halk oyunlarının Cezayir versiyonu olan barut dansı, 132 yıllık Fransız sömürge döneminde bir neşe ve mutluluğun ötesinde işgale karşı mücadelede halkın milli duygularını harekete geçirme noktasında önemli bir faktöre dönüştü. 🔹 Sahraya özgü ritüellerin sergilendiği bu gizem dolu dans, ritmik hareketlerin yanı sıra UNESCO'nun somut olmayan kültürel mirası listesinde yer alan Gınava sanatından esinlenerek alınan karkab adlı vurmalı çalgı, kalal adlı darbuka ve ruba adlı bir çeşit tulum eşliğinde icra ediliyor. 🔹 Hayat koşullarının yanı sıra toplumsal örf ve adetleri yansıtan tasavvufi bir eda ile bezenmiş barut dansı oyuncuları, omuzlarında birer tüfek taşır ve hep bir ağızdan Allah'ı zikreder ya da direniş önderlerinin isimlerini mırıldanır. Oyun, hızlı ve güçlü bacak hareketlerinin yanı sıra bir grup zarif adım ve ayak vuruşundan oluşur. 🔹 Bayramlarda, kutlamalarda ve düğünlerde sergilenen barut dansı, Cezayir ile Fas'ın ortak mirası kabul ediliyor ve bölgeden bölgeye barut, allavi ve hiddavi başta olmak üzere çeşitli isimlerle biliniyor 🔹 Kolları Cezayir'in batısı ile Fas'ın doğusuna yayılan Beni Yala kabilesinden neşet eden barut dansında erkekler, vurmalı çalgıların seslerine koordineli ayak vuruşlarıyla eşlik ediyor. 🔹Barut dansında 'arafa' adı verilen dans ekibinin yanı sıra şarkıcılar ve müzisyenler yer alıyor. Sayıları 5 veya 7 olan arafa dansçıları, fiziksel uygunluk, dayanıklılık ve dansın gerektirdiği hareketleri yapan, güç, şiddet ve hafifliği ortaya koyabilen genç veya yaşlı erkeklerden oluşuyor. 🔹 'Şeyh' olarak isimlendirilen müzisyenlerin bazı popüler duygusal veya dini şiirleri okumasından sonra çalgılarını çalmasıyla beraber ritmik hareketlerle sergilenen barut dansında, oyuncular zaman zaman omuzlarında taşıdıkları tüfeklerle havaya ateş ederek, etrafındakileri harekete geçiriyor. 🔹 Bugün Cezayir'de şehirlerde sergilenen barut dansında tüfekler ateşlenmezken, sahra ve kırsal bölgelerde tüfekler hala dansın vazgeçilmez unsuru olarak kullanılmaya devam ediyor. 🔹 Fransız sömürgesi olduğu dönemlerde ise, dans ekipleri aynı zamanda direniş hareketinin de moral ve güç kaynaklarından biri olarak öne çıkmış ve Cezayir bağımsızlığının en önemli folklorik boyutu olarak Cezayir toplumunun simgelerine dönüşmüş. 🔹 Cezayir çöllerinde ortaya çıkan barut dansı Cezayirlilere atalarından miras kaldı. Uzun yıllardır sergilenen bu tarihi miras, manevi anlamlar taşıyan bir çöl dansı. 🔹 Fransızların Cezayir'i sömürdüğü 1830-1962 yılları arasında direniş ve mücadeleyi simgeleyen dans, bugün davetlere, düğünlere ve dostluklara özel halk oyunu olarak sergileniyor. 🔹 Kökenine bakıldığında barut dansı çölden türer. Fransız sömürgeciliği döneminde direniş ve mücadele alanında önem kazanır. Bu kültürel miras özgün ve anlamlıdır. 🔹 Barut dansı Cezayirlilerin Fransız sömürgeciliğine karşı ülkelerini ve kendilerini savundukları bir direniş biçimi ve bir aracı olarak öne çıkar. Geçen onca yıla rağmen dans bugün hala özgünlüğünü korur. 🔹 Dini ve milli şiirlerle destanlar eşliğinde sergilenen barut dansında tüfek erkeklik, cesaret ve yiğitliğin ifadesi olarak kullanılır. Barut dansı, Cezayir'in özellikle Adrar, Tamanraset, Hanşale ile Oran kentleri başta olmak üzere Cezayir'in birçok bölgesinde sergilenen tarihi bir miras ve bir folklordur. *Bu içerikte Anadolu Ajansı'ndan veriler ve cümleler kullanılmıştır.