Sarı Saltuk

Selçuklu Sultanı II. İzzeddin Keykâvus, Moğollarca desteklenen kardeşi Rükneddin Kılıcarslan’a yenilip beraberindeki Türkmenler’le birlikte Rumeli’ye geçerek Dobruca'ya yerleşir. Dobruca’da iki kasabada otuz kırk obalık bir nüfus oluşturan bu Türk gruplarına Sarı Saltuk liderlik yapar, ancak Bulgar beylerinin bölgede güç kazanmasıyla birlikte Batı Anadolu’ya geçerek Karesi’ye yerleşir.

Sarı Saltuk’un da içinde bulunduğu bu Türkmen topluluğu İzzeddin Keykâvus’un 1278’de vefatından sonra tekrar Dobruca’ya döner.

Sarı Saltuk burada 1293 yılına kadar yaşar ve ölümünün ardından Babadağı’ndaki zâviyeye gömülür.

Arnavutluk, Kosova, Makedonya ve Bulgar topraklarına kadar ilerleyen Sarı Saltuk'un manevi çabaları sayesinde, Dobruca Babadağı kasabasında ve İsakça'da halkın çoğu Müslüman olur. Balkanlarda halk tarafından çok sevilen Sarı Saltuk, bölgede bilge birisi olarak şöhret kazanır.

İnsanlar İslam hakkında bilgiler öğrenmek için sık sık Sarı Saltuk'u ziyaret ederler. Bu nedenle Sarı Saltuk'un ikamet ettiği yerler birer dergaha dönüşür.

Mostar'ın içinden geçen ve Bosna-Hersek'in en büyük nehirlerinden olan ''Neretva''nın kenarındaki Dervişler Tekkesi, Bosna'nın yerel halkı olan Boşnakların hızla Müslümanlığı seçmesinde çok önemli bir rol oynar.

Özellikle Sarı Saltuk'un tekkede gösterdiği büyük çaba daha sonra fetihle beraber gelecek fütuhata adeta çekirdek olur ve kimin inşa ettiği bilinmeyen bu tekke bölgede İslam'ın bir merkezi haline gelir.

Gittiği her diyarda çok sevilen, adı menkıbe ve hikayelere konu olan Sarı Saltuk'un vefat ettiği haberini alan insanlar birbirinden farklı yerlerde, birbirlerinden habersiz Sarı Saltuk için türbe inşa ederler.

Böylece Romanya Babadağ, Bulgaristan Kaliyakra, Bosna Hersek Vlagay, Makedonya Ohri, Arnavutluk Kurya, Edirne Babaeski, Niğde Bor gibi yerlerde ona ait birbirinden farklı 7 adet türbe inşa edilir.