Fahreddin Paşa

1888 yılında Harp Okulu'nu başarıyla bitirdi.

1891'de kurmay subayların yetiştirildiği Erkan-ı Harbiyye'yi (Harp Akademisi) bitirerek kurmay yüzbaşı rütbesiyle orduya katıldı.

Bu savaşta görev aldığı Çatalca savunmasındaki başarısı dikkat çekti ve Edirne'nin geri alınmasında önemli rol oynadı.

Osmanlı Devleti'nin 1914'te I. Dünya Savaşı'na girmesiyle miralay (albay) rütbesinde, 4. Ordu'ya bağlı 12. Kolordu Kumandanı olarak Musul'da görev yaptı.

25 Kasım 1914'te mirlivalığa (tuğgeneral) terfi etti. Aynı zamanda 4. Ordu kumandan vekilliği göreviyle de o dönem yaşanan birçok Ermeni ayaklanmasını bastırdı.

 İngilizlerle anlaşan Mekke Şerifi Hüseyin'in isyan hazırlığı haberinin alınması üzerine, 4. Ordu Kumandanı Cemal Paşa tarafından 28 Mayıs 1916'da Medine'ye gönderildi.

Şerif Hüseyin ve 4 oğlu, 3 Haziran 1916'da demir yolu ve telgraf hatlarını tahrip ederek isyanı başlattı. Medine karakollarına yapılan ilk saldırılar, Fahreddin Paşa'nın tedbirleriyle püskürtüldü.

Bölgede asilerin sayısı 50 bin civarındayken, Hicaz'daki Osmanlı askerinin sayısı yaklaşık 15 bindi.

Fahreddin Paşa, 27 Haziran 1916'da Bi'riali, el-İlave ve Bi'rimaşi mevkilerindeki asileri yenilgiye uğrattı ve 15 Temmuz 1916'da Hicaz Kuvve-i Seferiyyesi Kumandanlığı'na tayin edildi.

4. Ordu Kumandanı Cemal Paşa, 4 Mart 1917 tarihli telgrafla, Medine'nin tahliyesini ve birliklerin Filistin'e celbini emretti. Fahreddin Paşa bu emre üzülse de yerine getireceğini bildirdi.

Herhangi bir yağmaya karşı Medine'de bulunan mukaddes emanetlerin İstanbul'a nakledilmesini teklif etti.

Teklif kabul edilince, kurduğu bir komisyonla emanetleri tek tek kontrol ettirerek 2 bin askerin koruması altında İstanbul'a gönderdi. Bu emanetler, günümüzde Topkapı Sarayı'nda sergilenmektedir.

İngiliz casusu Lawrence'ın demir yollarını tahrip ettirmesiyle Medine'nin Suriye ile demir yolu bağlantısı kesildi ve şehir çölde bir kale durumuna geldi.

Fahreddin Paşa, son derece kısıtlı imkânlarla ve yetersiz iaşeyle Medine'yi tam 2 yıl 7 ay boyunca savundu. Kuşatma sırasında açlık ve hastalıklar baş gösterdi.

İstanbul Hükümeti'nin tahliye teklifine, "Medine Kalesi'nden Türk bayrağını ben kendi elimle indiremem, eğer mutlaka tahliye edecekseniz buraya başka bir kumandan gönderin." cevabını verdi. İngilizler tarafından "Türk Kaplanı" ve "Çöl Kaplanı" unvanlarıyla anıldı.

Mütarekeye Rağmen Direniş: Osmanlı Devleti'nin Mondros Mütarekesi'ni (30 Ekim 1918) imzalamasına rağmen teslim olmayı reddetti. Hükümetin teslim emrini getiren yüzbaşıyı hapsederek İstanbul'u cevapsız bıraktı.

Son Teslim: Padişahın imzasını taşıyan teslim emrini dahi dinlemedi, ancak subaylarının baskısıyla sonunda teslim olmaya rıza gösterdi. 10 Ocak 1919'da kendi subayları tarafından tutulup Haşimi Karargâhı'na götürüldü.

Medine'nin Teslimi: Şerif Abdullah'ın kuvvetleri 13 Ocak 1919'da Medine'ye girdi. Şehir, Mondros Mütarekesi'nden 72 gün sonra teslim edilmiş oldu.

Sürgün: 27 Ocak 1919'da savaş esiri olarak Mısır'a, ardından 5 Ağustos'ta Malta'ya sürgün edildi.

Ankara Hükümeti'nin gayretleriyle 8 Nisan 1921'de Malta'dan kurtuldu.

24 Eylül 1921'de Milli Mücadele'ye katılmak üzere Ankara'ya geldi.

9 Kasım 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Kabil Elçisi olarak tayin edildi ve Türk-Afgan dostluğunun gelişmesinde kritik rol oynadı.

12 Mayıs 1926'da görevinin sona ermesi üzerine yurda döndü ve 5 Şubat 1936'da tümgeneral rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden emekliye ayrıldı.

22 Kasım 1948'de vefat etti.

Vasiyeti üzerine naaşı Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.