Biyografi Öner Fikriyat Anasayfa

İbn Kemal

İbn Kemal

  • Doğum Tarihi 15 Mayıs 1469
  • Doğum Yeri Edirne
  • Ölüm Tarihi 16 Nisan 1536
  • Ölüm Yeri İstanbul

Asıl adı Şemseddin Ahmed olan Kemalpaşazade Şemseddin Ahmed Efendi, II. Bayezid'e lalalık yapan büyükbabası Kemal Paşa'ya nispetle İbn Kemal olarak anılır. 1469'da dünyaya gelen Şemseddin Ahmed, bazı kaynaklarda Tokat'ta bazı kaynaklarda Edirne'de doğduğu kaydedilir. Amasyalı olduğu da ileri sürülür.

İbn Kemal

Ailesi

Şemseddin Ahmed'in dedesi, Fatih döneminde devlet hizmetinde vezirliğe kadar yükselen Kemaleddin Ahmed Efendi, babası ise II. Beyazıt döneminde Amasya merkez muhafızlığı ve Tokat sancakbeyliği yapmış olan Şücaüddin Süleyman Bey'di. Annesi ise İran'dan gelip Tokat'a yerleşen Fâtih Sultan Mehmed dönemi kazaskerlerinden Küpelioğlu Muhyiddin Mehmed'in kızıydı.

İbn Kemal

Eğitimi

Kur'an-ı Kerîm'i ezberledikten sonra Amasya ulemasından Arap dili ve edebiyatı, mantık ve Farsça öğrenimi gören İbn Kemal, önce askerî sınıfa girdi ve altı bölük sipahisi olarak II. Bayezid'in seferlerine katıldı.

İbn Kemal

Vefatı

Osmanlı önemli tarihçi ve şeyhülislamı Kemalpaşazade, 16 Nisan 1534 Perşembe günü vefat etti. Kabri, Edirnekapı dışında Şeyh Ahmed Buharî'nin damadı Mahmud Çelebi'nin açık türbesindedir.

İbn Kemal

Ders aldığı hocalar

1492 yılında da askerlikten ayrılarak ilmiye sınıfına geçti ve Edirne Darülhadisi'nde Molla Lütfi'nin derslerine devam etmeye başladı. Şemseddin Ahmed, ardından Kestelî Muslihuddin Mustafa, Hatibzâde Muhyiddin Efendi, Muarrifzâde Sinâneddin Yûsuf, Müeyyedzâde Abdurrahman Efendi gibi âlimlerden ders alarak tahsilini tamamladı.

İbn Kemal

Müderrisliği

Taşlık, İshak Paşa, Halebiye ve Üç Şerefeli medreselerinde ardından İstanbul'da Sahn-ı Semân'da ders verdi. 1522 yılında ise buradaki Sultan Bayezid Medresesi'ne müderris tayin edildi.

İbn Kemal

Şeyhülislâmlığı

1524'de İstanbul'a gelerek Fâtih Medresesi'nde görevini sürdürdü. Sonrasında Zenbilli Ali Efendi'nin yerine Mayıs 1526 şeyhülislâmlığa getirildi.

İbn Kemal

Dönüm noktası

II. Bayezid, kendisine 33.000 akçe ihsan edip Türkçe Osmanlı tarihi yazmakla görevlendirildi. İlk on padişahın anlatıldığı 10 ciltlik bir tarih kaleme alan İbn Kemal'in eseri, Osmanlı tarihçiliğinde bir dönüm noktasıdır.

İbn Kemal

10 ciltlik tarih kitabı

İbn Kemal'in eseri Osman Gazi'den Mohaç Seferi dönüşüne kadar olan süreyi kaleme aldı. Her padişaha bir defter, yani bir cilt ayırdı. Ancak Kemal Paşazâde'nin on defterden oluşan eserinin tamamı bugün mevcut değildir.

İbn Kemal

Eser verdiği diğer alanlar

16. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı ilim ve kültürünün en büyük temsilcilerinden biriydi. Hadis, tefsir, fıkıh gibi dinî ilimler başta olmak üzere tarih, edebiyat, felsefe, dil ve tıp gibi birçok ilme olan hâkimdi ve bu alanlarda eser verdi.

İbn Kemal

Yetiştirdiği âlimler

 Muhyiddin Mehmed b. Pîr Mehmed, Sa'dî Sâdullah Efendi, Muslihuddin Mustafa, Celâlzâde Sâlih Çelebi ve Şeyhülislâm Ebüssuûd Efendi onun yetiştirdiği âlimlerden bazılarıdır.

İbn Kemal

Tarihi Âli Osman

Yavuz'dan sonra, Kanunî Sultan Süleyman dönemini de kapsayan 1526 tarihine kadar vuku bulan hadiseleri kaleme aldı. Eser özellikle hadiseleri içinde yaşadığı Yavuz Sultan Selim dönemini içerdiği için önemlidir. Mohaç Savaşı anlatıldıktan sonra son bulur.

İbn Kemal

Yâiyye Risâlesi

Kemâl Paşazâde'nin Fars gramerinde önemli bir yeri olan harf-i yâ'nın nitelikleri ve işlevleri üzerine kaleme aldığı bir eserdir. Kemâl Paşazâde'nin, Farsçadaki yâ harfinin keyfiyetini ele aldığı Yâiyye Risâlesi aslında konunun uzmanı denebileceklere bir meydan okuyuşun belgesiydi.