Klasik Türk müziğinin gelmiş geçmiş en ünlü ve önemli kadın seslerinden biri olan Safiye Ayla'nın yaşam öyküsü iki kapak arasında toplandı. Tarihçi yazar Murat Bardakçı'nın kaleme aldığı 'Safiye' adlı kitap İş Bankası Kültür Yayınları'ndan çıktı. Kitabın kapağında Ayla'nın iç yakan bir cümlesine yer veriliyor: "…Öksüzün hiç anısı olmaz. Ben öksüzüm."
1930'larda Akdeniz Bölgesi'nden dört güçlü kadın sesi çıktı: Mısır'dan Ümmügülsüm, Fransa'dan Edith Piaf, Portekiz'den Amalia Rodrigues ve Türkiye'den Safiye Aylâ.
Bu, her dört isim de çok yoksul çocukluk günleri geçirmelerine rağmen, daha sonrasında ülkelerinin, hatta coğrafyalarının en güçlü, en ünlü kadın sesleri oldu.
OSMANLI'DAN CUMHURİYET'E
Bizde Safiye Ayla, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uzanan yaşam ve sanat öyküsüyle ile çok önemli bir isim. Dolayısıyla, Ayla'nın hayatını yazmak bir biyografi kaleme almanın yanı sıra Türkiye'nin iki farklı döneminin; imparatorluğun son, Cumhuriyet'in de ilk yıllarının musiki ve kültür hayatı ile o dönemlerde yaşanan sosyal değişimlerin ve çalkantıların resmigeçidini ortaya koymayı da gerektirir. Murat Bardakçı da buna uygun olarak, hacimli kitabında pek çok önemli belgeye, tanıklıklara yer veriyor. İğneyle kuyu kazarcasına izi sürülen hatıralar, kayıtlar, mektuplar, vesikalar, gazete taramaları… Bu noktada, Bardakçı, gazetelerden bahsederken bizdeki magazin basınının bilgiden çok fotoğrafa önem vermesi dolayısı ile sayısız habere rağmen Safiye Ayla ile ilgili doyurucu bilgiler olmayışından yakınıyor giriş yazısında.
Kitabın sonuna doğru yer verilen 'Belgeler ve Musiki İnkılabı Notları' bölümünde ise alaturka müzik yasağının kısa tarihçesi anlatılıyor. Aynı bölümde, Nazım Hikmet'in yargılanmasına dair yazışmalar, Mehmet Akif ile Şerif Muhiddin'in mektuplaşmaları ve daha pek çok yazışma var.
BÜLBÜLÜN ÇİLESİ VE ÖTESİ
Yeniden Safiye Ayla'ya dönecek olursak… Sesindeki billur tını ve söyleyişindeki kusursuzluğuyla hafızalarda ve musiki dünyamızda silinmez izler bırakmış bir isim Safiye Ayla. Aynı zamanda, gençlik yıllarında başta Atatürk olmak üzere devlet büyüklerinin yakın çevresine girmesiyle Cumhuriyet'in kuruluş yıllarının önemli hadiselerine şahitlik etmiş, devrin önemli edebiyatçılarıyla arkadaşlık etmiş, Hazreti Peygamber soyundan gelen Şerif Muhiddin Targan'la evlenerek Şerif ailesine gelin gitmiş bir isim…
Safiye Ayla'nın keşfedilmeyi bekleyen yaşam öyküsü, Atatürk'e şarkı söyleyen kadın, ya da 'Yanık Ömer'i, Çile Bülbülüm'ü mükemmel seslendiren kadın' olmaktan çok daha öte…
Star