Arama
Yirminci yüzyıla yaşanan 10 önemli olay
Bu cihan imparatorluğunun kalbi İstanbul'da atıyordu. Fakat son yüzyıl İstanbul için hiç kolay olmadı. Şehir, eğitim ve kültürel alanda gelişmelerinin yanında payitaht olmasının yanında hilafet merkezi gibi unvanlarını kaybetti. Siyasi önceliğini Ankara'ya devretti ama unutulmayı hiç kabullenmedi. İstanbul her taşı ve esri ile "gökten düşmüş bir mücevher". İşte sizler için yirminci yüzyıla damgasını vuran 10 olayı sizler için derledik.
Osmanlı İmparatorluğu'nda kız öğrenciler ilkokul eğitimi sıbyan mektebinde alıyordu. 1853'te kız rüştiyeleri yani ortaokulları açıldı. 1870'te kız rüştiyelerinin öğretmen ihtiyacını karşılamak için Darülmuallimat denen kız öğretmen okulu açıldı. Kızlar için üniversite kurma fikri ise II. Meşrutiyet 'in ilk yıllarında ortaya atıldı. Osmanlı Devleti I. Dünya Harbi'nin arifesinde eğitim ve sosyal hayatımız bakımından son derece önemli bir karar alıyor ve henüz karma eğitimin yapılmadığı bu dönemde Darülfünun binasının bir bölümünde kızlar için üniversite eğitimi başlatılıyordu.
Maarif Nazırı Şükrü Bey'in göreve geldiği 1913'te bu tartışmalar arttı ve Darülfünun'da hanımlara mahsus serbest dersler verilmeye başlandı. Hanımların bu derslere ilgisi çok yoğundu. 7 Şubat 1914'te ilk ders Darülfünun olarak kullanılan Zeynep Hanım'ın konağının salonunda iki yüz hanım hazır bulundu. Hanımlara mahsus dersler haftanın dört günü ve günde iki saatti.
Darülfünun'daki kadınlara mahsus dersler fenn-i terbiye, hıfzıssıhha-i umumiye ve nisaiye ile ilk tababetti. Ayrıca astronomi, ev idaresi ve iktisat, fen bilgisi, tarih ve hukuk-u nisvan okutuluyordu. Bu dersleri o zamanın Darülfünun hocaları vermekteydi.
Bu derslere gösterilen ilgi ve toplumda okumuş meslek sahibi kadın ihtiyacının artmış olması kadınlara mahsus derslerin düzenli ve devamlı hale dönüştürülmesi fikrini kuvvetlendirdi. 12 Eylül 1914'te İnas Darülfünun'u mevcut Darülfünun binasının sağ kısmında resmen faaliyete başladı. İnas Darülfünunu'nda mezun olan hanımlar kız liselerinde öğretmenliğe hak kazanıyorlardı.
İstanbul'da tramvay yapılması konusundaki ilk girişim, Vahdettin Engin'in belirttiğine göre, Maabir Meclisi üyesi Rüstem Bey'den gelmişse de tramvay inşaatı için gerekli imtiyazı almak Konstantin Karapo Efendi'ye kısmet olmuş, bununla ilgili mukavele de 30 Ağustos 1869'da imzalandı. Buna göre Azapkapı'dan başlayıp Galata, Tophane, Beşiktaş ve Ortaköy'e ulaşan birinci hat; Eminönü'nden başlayıp Babıali ve Divanyolu Caddesi'nden geçerek Aksaray'a kadar giden ikinci hat; Aksaray'dan Samatya ve Yedikule'ye ulaşan üçüncü hat ve yine Aksaray'dan Topkapı'ya varan dördüncü hat, Karapano Efendi'nin kurduğu İstanbul Tramvay Şirketi tarafından inşa edilip işletilecekti.
Dönemin şartlarında kadın erkek bir arada seyahat edilemediğinden kadınlar, kumaş bir kapıyla ikiye ayrılmış vagonların ön taraftarında bulunurdu. Bununla birlikte bütün yolcular karşılıklı iki koltuk üzerinde oturarak seyahat ederlerdi. Ayrıca tramvayın yol üzerindeki insanlara çarpmasını önlemesi için şirket "vardacı" denen görevliler istihdam etmişti. Bunlar ellerindeki boruyu öttürürken ara sırada "varda!" diye bağırarak arabanın önü sıra koşar, kalabalığı dağıtırdı.