Abdülhamid’in 33 yıllık başarısının sırrı neydi?

Abdülhamid Han, ülkenin içerisinde bulunduğu darboğaza rağmen, ordunun ıslahını, güçlenmesini temin etti. 1897'deki Türk - Yunan savaşının kazanılması Osmanlı ordusunun gücünü ortaya koydu. Islahatlar çerçevesinde bilhassa harp okulları ve diğer askeri okullara, ordunun belkemiğini oluşturan kurmay subay yetiştirilmesine büyük önem verildi.

Dolmabahçe Sarayı'nda oturan Sultan, tahta çıkışının ilk günlerinden başlamak üzere halkın arasında bulunuyor, halkın oturduğu yerde oturuyor, halk ile birlikte namaz kılıyor, halkın dertlerini dinliyor ve halkın ne istediğini araştırıyordu.

Yöneticiler için itaatkâr ve sadık yardımcılar bulunmaz hazinedir. II. Abdülhamid Han, yanında bulunan insanların bir kısmından vazifeleri gereğince işinde uzmanlık (ehliyet-i ilmiye) arar, diğerlerinde ise bilgiden ziyade sadakate önem verirdi. Vükela (vekilleri) ile kendisi arasında aracılık yapanlara eğitim, söz kavrama ve aktarma, tebliğ liyakati ve kabiliyetine önem verir, bunlardan başka aradığı şey kayıtsız şartsız sadakat ve itaatti.

Avrupa'daki mason locaları Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Harbi'ne girmesini büyük bir memnuniyetle karşıladılar. Çünkü Osmanlı devletinin yıkılması Filistin'de bir Yahudi Devletinin ortaya çıkması demekti.

Masonlar, yaptırdıkları cinayetleri Mithat paşa ve arkadaşları gibi kişilere 31 yıl önce ve çok rahat yaptırabilirlerdi. Fakat çok akıllı, zeki, ileriyi görüşü keskin ve tam Müslüman olan, ikinci Abdülhamid Hân, bunu anlamış, bu felâketleri önlemiş, İslâm âlemine saadet, huzur sağlamıştı.

Maneviyatı güçlü liderler her zaman galip gelirler. En sıkıntılı anlarında Allahü Teâlâ'ya yönelerek ona sığınırlar. II. Abdülhamid Han'ı bütün saldırı ve sıkıntılara karşı ayakta tutan onun güçlü imanı, Rabbine tam teslimiyeti olmuştur.