Arama
Anadolu’nun incileri: Ahşap camiler
Dört bir yanı eşsiz güzelliğe sahip, doğal ve yapay güzelliklerle bezeli Anadolu, yüzyıllardır medeniyetlerin taşıyıcılığını üstlenir. Gerek samimi atmosferi gerek kendine özgü eserleri ile zengin kültürümüzü insanlara aktaran kadim coğrafya, özellikle ahşap stilde inşa edilen yapılarıyla mimarimizde önemli bir yer edinir. Pek çoğu çivi kullanılmadan inşa edilen ahşap camiler üsluplarıyla ve sade işlemeleriyle birer şaheser mesabesindeler.
🔸 Ahşap, yenilenebilir kaynaklardan elde edilen, uygun maliyetli, doğal dengeyi korumaya katkı sağlayan çevre dostu bir mühendislik malzemesidir. Medeniyetimizde de bu malzemeye sıklıkla başvurulmuş, kadim bir gelenek olarak mimarlık kültürümüze yerleştirilmiştir.
🔸 Ahşap malzeme doğal yapısı ve herhangi bir ek kaplama istemeyen yalın hali ile insani etkileşim ölçeğinde nitelikli bir konuma sahiptir. Maddi ekvanın ötesinde barındırdığı manevi etki, cami yapılarında ahşabın kullanımını artırmıştır.
AFYON ULU CAMİİ
🔸 Afyonkarahisar'ın en büyük yapılarından Ulu Cami, 1272-1277 yılları arasında Anadolu Selçuklularının ahşap yapım yöntemi ile inşa ettiği güzide bir camidir. Kendi adı ile anılan mahallede bulunan cami, kagir dört köşe kalın duvarlar üzerine ahşap sütunlarla birlikte çatının yerleştirildiği özgün bir üsluba sahiptir.
*Kagir ne demektir?
Kolon bulundurmayan, taşıyıcı eleman olarak tuğla veya taş duvarların kullanıldığı yapılara denir.
🔸 Camideki sarkıt ve baklava dilimli birbirinden değerli ahşap sütun başlıkları, sütunlar üzerinde olağanüstü görüntü oluşturur. Ahşapların renkli motiflerle işlenmiş yan yüzeyleri büyük bir sanat eseridir. Ancak ne yazık ki motifler zamanla silinerek görsel zenginliğini kaybeder.
🔸 Afyon Ulu Camii'nin doğuya, batıya, kuzeye açılan üç kapısı vardır. Selçuklu tarzı oymalı iki kanatlı minber kapakları üzerindeki kitabede sureler ile ilk yapım tarihini belirten yazılar yer alır. Ulu mabedin mimarı Emir Hacı Bey'dir. Cami ilk defa 1341 yılında Muzafferüddünoğlu Minüddün Emir Abdullah Bey tarafından restore edilir.
🔸 Afyon'daki bu güzide cami zamanımızda eski biçimi korunan, ahşap mimarisi ve sırlı tuğlalı baklava dilimi mimarisiyle Selçuklu döneminin eşsiz örneklerinden biridir.
Sırlı tuğla ne demektir?
Mimarlıkta bezeme amacıyla kullanılan unsurlar.
ASLANHANE CAMİİ
🔸 Önünde ve etrafında pek çok arslan heykeli bulunduğu için halk arasında Aslanhane Camii olarak anılan yapı, Selçuklu Sultanı Mes'ud b. Keykavus (II. Mes'ud) zamanında ahi kardeşler tarafından inşa edilir.
🔸 Cami dikdörtgen biçiminde, dikey dört ahşap direk dizisi ile beş bölüme ayrılır. Caminin esas girişi olması gereken kesme taştan yapılmış ve bir taçkapı hüviyetini taşıyan kuzey kapısı, ahşaptan inşa edilen kadınlar mahfiline çıkar. Doğu ve batı duvarları üzerinde bulunan iki kapı ise cami harimine açılır.
Harim ne demektir?
Osmanlı camilerinin çevresinde yer alan ve cami alanını kentsel alandan ayıran duvarlarla çevrili dış avlu.
🔸 Anadolu'daki Selçuklu mihraplarının en güzellerinden olan Aslanhane Camii'nin mihrabı, bir niş özelliğinde yüzü mozaik çinilerle kaplı, süslemesinde alçı kullanılmış gayet nadide bir örnektir. Caminin ceviz ağacından yapılmış minberi de aynı derecede değerli ve muhteşem bir özelliktedir. Üzerindeki kitabeden öğrenildiğine göre minber, 1290 yılında Mehmed b. Ebu Bekir adında bir neccar tarafından inşa edilmiştir.
Niş ne demektir?
Niş, mimari yapılarda duvar içinde bırakılan oyuklardır.