Arama

Dünyanın ilk siyahi pilotu: Arap Ahmet

Havacılık tarihinde özel bir yere sahip Arap Ahmet, dünyanın ilk siyahi pilotu. 19'uncu yüzyılda köle tacirleri tarafından İstanbul'a getirilerek satılan adı bilinmeyen bir kadının torunu olan Arap Ahmet, denizci olmayı hayal ediyordu. Tam da o yıl, Wright Kardeşler ilk uçuş denemelerini yapmışlar ve dünyada popülaritesi gün geçtikçe artan yeni bir merak uyandırmışlardı. Osmanlı ordusunun ilk pilotlarından biri olan Arap Ahmet, dünya havacılık tarihinde ilk siyahi pilot oluşuyla ve Birinci Dünya Savaşı'nda direnişe verdiği destekle tarihimizde özel bir yere sahip. Peki, Arap Ahmet kimdir?

  • 1
  • 13
ARAP AHMET KİMDİR?
ARAP AHMET KİMDİR?

Dünyanın ilk siyahi pilotu Arap Ahmet, 19'uncu yüzyılda Afrika'da Bornu Emirliği'nden alınıp köle tacirleri tarafından İstanbul'a getirilerek satılan adı bilinmeyen bir kadının torunu.

Doğum yeri olan Bornu, bugün Nijerya'da bulunan, Çad Gölü'nün güneybatısında esircilerin en çok köle devşirdiği bölgelerden biriydi. Köle kervanları oradan kuzeye doğru yola çıkıyor, Sahra Çölünü aşıyor, bugünkü Libya topraklarında ilerleyerek Akdeniz kıyısına, Trablus, Mısrata, Surt veya Bingazi limanlarına ulaşıyordu. Oradan esirci köleleriyle birlikte bir gemiyle başkente varıyordu.

  • 2
  • 13
KÖLE PAZARI ABDÜLMECİD TARAFINDAN YIKILDI
KÖLE PAZARI ABDÜLMECİD TARAFINDAN YIKILDI

İstanbul'daki köle pazarı, Kapalıçarşı'nın Nuruosmaniye kapısının kuzeyinde, Tavuk Pazarı denen yerdi. Bu pazar, Osmanlı Devleti'nin köleliği adım adım yasaklamaya başladığı dönemde, 1847'de kaldırıldı. Belki de Arap Ahmet'in anneannesi, Abdülmecid tarafından yıktırılan bu pazarda satılan son kölelerden biriydi.

Köle satışı sadece orada değil, İstanbul içinde ve diğer kentlerde başka pazarlarda da yapılıyordu. Ailesi, onu alanın "İstanbul mektupçusu" olduğunu belirtiyor; ancak, o tarihlerde böyle bir statü (İstanbul vali ve belediye reisinin genel sekreteri) yoktu. Belki de onu alan, ihtisap ağasının kâtibiydi.

  • 3
  • 13
İZMİR’DE SİYAHİLERE YERLEŞECEKLERİ TOPRAKLAR VERİLDİ
İZMİR’DE SİYAHİLERE YERLEŞECEKLERİ TOPRAKLAR VERİLDİ

Anneannenin adı bilinmese de kızı "Zenciye Emine" olarak anılıyordu. 1860'larda doğan Zenciye Emine, bir köle değildi. Kendisi gibi siyahi olan Ali Bey ile evlenerek, bugün de Afrikalı Türklerin yoğun olarak yaşadığı İzmir'e yerleşti. İzmir civarında padişah çiftliklerinde, azat edilen eski siyahi kölelere evlenerek yerleşebilecekleri topraklar verilmişti.

Zenciye Emine Hanım ile Ali Bey'in üç çocuğu oldu. Bunlardan en büyüğü, 1883 doğumlu Ahmet Ali, öykümüzün kahramanı. Ondan sonra Ali, 1889'da da Zenciye Saniye aileye katıldı.

  • 4
  • 13
DENİZCİLİK SEVDASIYLA BAŞLAYAN UÇMA TUTKUSU
DENİZCİLİK SEVDASIYLA BAŞLAYAN UÇMA TUTKUSU

Ne yazık ki babaları Ali Bey, kızı henüz doğmadan hayata veda etmişti. Onun geçmişi hakkında hiçbir şey bilinmeyişinin nedeni de bu. Belli ki çocuklarına kendi ailesinin hikâyesini anlatacak fırsatı bulamamıştı.

"Arap Ahmet" olarak tanınan en büyük çocuk Ahmet Ali, 1904'te Haddehane Mektebi'ne girdi, dört yıl sonra mülâzım-ı evvel, yani üsteğmen oldu. Okula girerken amacı denizci olmaktı. Ama tam da o yıl, gençlerin önüne yepyeni bir alan açılıyordu. 1904'te Wright kardeşler ilk uçuş denemelerini başarıyla yaptılar. Uçmak, kısa sürede büyük bir merak hâlini aldı. Orduların bu yeni aracın önemini keşfetmesi uzun sürmedi.

  • 5
  • 13
OSMANLI ORDUSUNDA İLK HAVACILIK GİRİŞİMLERİ
OSMANLI ORDUSUNDA İLK HAVACILIK GİRİŞİMLERİ

1909'da ABD ordusu ilk uçağını aldı, 1911'de Trablusgarp Savaşı'nda İtalyanlar deneme amacıyla uçak kullandılar. Alman, Fransız ve İngiliz orduları da ilk pilotlarını yetiştirmeye başladı. Osmanlı ordusu bu gelişmelerden geri kalmadı.

13 Ekim 1910'da Harbiye Nazırlığı'nın Fen Kıtaları ve Müstahkem Mevkiler Umumi Müfettişliği'ne bu konuda gönderdiği yazı, askeri havacılığın kuruluşu için atılmış ilk adım olarak kabul edilir. Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa'nın çabalarıyla ilk tayyareler alındı ve pilot olabilecek birkaç genç İngiltere ve Fransa'ya gönderildi.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN