TÜRKİYE VANAYI KAPATIRSA NE OLUR?
Kuzey Irak tüm ekonomik düzenini petrol geliri üzerine kuran bir yapı. Petrol satacaklar, Bağdat'tan yüzde 17 pay alacaklar ki, ekonomik olarak ayakta durabilsinler. O nedenle Türkiye vanayı kapattığı an, petrol gelirleri yani tüm ve tek gelir kaynağı tükenmiş olacak.
BARZANİ DAHA ÖNCE BENZER KRİZ YAŞADI MI?
Petrolü Türkiye üzerinden satıyorlar. Tek kapıları Türkiye ve tek gelirleri petrol. Bağdat'tan bu gelirin yüzde 17'sini alıyorlar. Daha önce birçok defa merkezi Bağdat hükümeti, satılan petrolden yüzde 17'lik hisseyi Kuzey Irak'a vermedi, bazen geciktirdi, geciktirdiği dönemlerde bile ekonomik krize girdiler, memur maaşlarını bile ödeyemediler.
KUZEY IRAK PETROLÜNÜN BAŞKA ÇIKIŞI YOK MU?
Günde 550 bin varil petrol çıkarılıyor ve Türkiye üzerinden dünya pazarına ulaştırılıyor. Türkiye bu vanayı kapattığı an başka hiçbir şansları kalmıyor. Bir tarafta Suriye, bir tarafında Bağdat, diğer tarafında İran var. İran ile Bağdat zaten referanduma karşı ve Türkiye'den daha sert önlemlere başvurdular, kaldı ki petrol çıkış noktaları oralar değil, Akdeniz olduğu için tek çıkış noktası Türkiye.
HABUR KAPATILIRSA NE OLUR?
Petrol dışında Kuzey Irak'ın özellikle de Erbil'in şehir olarak günlük ekonomik hayatı Türkiye'den gelen ürünler üzerine kurulu. Habur kapısı kapatılırsa bir TIR dolusu ürün bile alamazlar.
TÜRKİYE İÇİN BAŞKA ALTERNATİF VAR MI?
Hem petrol konusunda hem de diğer ithalat başlıkları konusunda Türkiye'nin birçok alternatifi var. Enerji konusunda zaten herkes Türkiye ile çalışıyor, Türkiye bir enerji üssü konumunda. O yüzden Kuzey Irak petrolü, Türkiye olmadan şu an için bir anlam ifade etmiyor. Petrol meselesinde kaybeden Kuzey Irak olur, Türkiye'nin ise alternatifleri var.
SINIR KAPATILIRSA TÜRKİYE'NİN B PLANI VAR MI?
Habur kapatılırsa kaybeden Kuzey Irak olur, Türkiye ise Irak'a ticaretini alternatif yollardan hatta İran üzerinden gerçekleştirmeye devam edebilir. Habur dışında Gürbulak ve Esendere kapıları var. Ancak bu durumda tüm temel ihtiyaç ürünlerini Türkiye'den karşılayan Kuzey Irak ciddi sıkıntıya girer.
ERBİL'DE GÜNLÜK HAYAT NASIL ETKİLENİR?
Erbil'de 10 yıl önce birkaç AVM vardı ama elektrik yoktu, yürüyen merdivenler çalışmıyordu. Kuzey Irak'ın son 10 yılda gelişip, kalkınmasında Türkiye'nin payı çok büyük oldu. Erbil'de yepyeni bir şehir inşa edildi ve bunun yüzde 90'ını Türk firmaları gerçekleştirdi.
ERBİL'İ TÜRKİYE İNŞA ETMEDİ Mİ?
Karayolları, su ve kanalizasyon şebekeleri, bakanlıklar, üniversiteler, köprüler, hapishaneler, havaalanları, neredeyse tamamını Türk şirketler inşa etti. Ve bunların inşaatında kullanılan tüm malzemeler de Türk malıydı.
ERBİL'DEKİ AVM'LER?
Erbil'de birçok AVM var, bunların içindeki mağazaların çoğu da Türk firması. Ayakkabı bile Türkiye'den gidiyor. AVM'lerdeki satılan ürünlerin neredeyse yüzde 90'ı Türk ürünleri.
ELEKTRİK DE TÜRKİYE'DEN?
2008 yılında Kuzey Irak'a elektrik veren firma elektriği kestiğinde büyük bir kriz yaşanmıştı. Kuzey Irak'ın bir çok bölgesi elektriksiz kalmıştı.
KUZEY IRAK SU İÇİN BİLE TÜRKİYE'YE MUHTAÇ?
Sadece elektrik değil Fırat ve Dicle nehirlerinin önü kesildiği an Kuzey Irak susuz da kalabilir.
Sabah